Automaatbak olie (atf olie) voor uw voertuig

Automaatbak olie (atf olie) defect? » Mankement herkennen • Reparatie • Handleiding voor vervanging

Veilig en comfortabel reizen

De automatische versnelling heeft zich pas laat in de Benelux en Europa doorgezet. Lange tijd gold het als als brandstofverslindend en slechts voor luie of onhandige chauffeurs geschikt. Inmiddels is rijden met een automaat heel gewoon en is deze feature in alle autoklassen terug te vinden. Voor onderhoud van een automatische versnelling behoort de regelmatige verversing met de daarvoor geschikte olie. Aanbevolen wordt een interval van 100.000 km.

Wanneer wordt de olie voor de automaat ververst?

Veel schade aan de automaat is op problemen met de smering terug te voeren. Onaangename geluiden doen zich voor, de schakelingshandeling gaat moeizaam of er wordt een noodprogramma via de regeleenheid geactiveerd. Dit gebeurt wanneer er zich te weinig olie in de versnellingsbak bevindt of de aanwezige olie zijn viscositeit dermate heeft verloren, dat de oliedruk een kritische waarde bereikt. Verdere aanwijzingen voor slechte olie in de automaat zijn:

- stijging van het brandstofverbruik - hortende schakeling - schommelend toerental

Voor de olieverversing in de automaat zijn intervallen vastgelegd. Deze moeten altijd worden aangehouden. Voor het geval dat er een lek in een automatische versnellingsbak wordt vastgesteld en moet worden verholpen, is een gelijktijdige olieverversing eveneens nodig. Waar olie uitlopen kan, kan ook vuil binnendringen. Daarom moet bij onderhoud aan de automatische versnellingsbak op deze post niet worden gespaard. Wanneer de koppeling in een auto met automatische versnelling moet worden vervangen, moet de aanwezige olie meestal worden afgetapt. In dit geval zou de aanwezige olie nog in het eerste deel van zijn levensduur moeten bevinden en vrij van vreemde stoffen, vertroebelingen of verkleuringen moeten zijn. Anders is het motto ook in dit geval: beter vervangen.

Vóór de verversing komt de spoeling

Wanneer de beschreven symptomen onder het rijden optreden, die op een kwaliteitsverlies van de olie duiden, is het tijd voor een spoeling. Daarbij wordt de versnellingsbak voor korte tijd met een scherpe reiniger doorgespoeld, die afzettingen losweekt en uit de mechaniek verwijdert. Hierbij wordt op een reparatiebrug met een oliespuit de versnellingsbakreiniger bij de olie ingespoten. Kant-en-klare mengsels kosten ca. 15 euro per liter. Concentraat om zelf de mengen is weliswaar goedkoper. De verwerkingsvoorschriften moeten echter absoluut worden opgevolgd. Te scherpe reiniger kan anders schade aan de dichtingen veroorzaken. Met de reiniger in de automatische versnellingsbak wordt nu met de wagen ca. 20 minuten in het wegverkeer gereden. Hoe meer versnellingsschakelingen daarbij uitgevoerd worden, des te beter verdeelt de reiniger zich in de versnellingsbak en kan hij zijn werking volledig ontvouwen.

De verversing van automaat-olie

De verversing van de olie in een wagen met automatische transmissie is niet zo makkelijk als bij een normale verversing van motorolie. Voor leken is het echter geen onoverkomelijke opdracht. Nodig zijn:

- De correcte, door de producent voorgeschreven olie in voldoende hoeveelheid (meestal is een jerrycan van 5 liter voldoende. - een nieuwe oliefilterzeef - een grote oliespuit - remmenreiniger - poetsvodden of papieren tissues - nieuwe dichting voor de versnellingsbak - witte emmer voor de oude olie.

Belangrijk is, dat de motor nog warm is. Hoe warmer de olie, des te dunner is hij ook. Bij het aftappen van de olie blijft de resthoeveelheid zo minimaal. Eerst wordt de afdekking losgeschroefd. Vervolgens wordt de emmer onder de aftapkraan gezet, en deze geopend. Terwijl de olie eruitloopt, wordt ook de inlaatschroef geopend. Dit verhindert de vorming van een vacuüm in de versnellingsbak en versnelt het uitlopen van de oude olie. Bij het overgieten van de oude olie in een daarvoor geschikt afvoervat kan nu worden gecontroleerd, of metalen deeltjes zich aan de bodem hebben afgezet. Wanneer de olie is afgetapt, wordt de oliepan van de versnellingsbak verwijderd en de oliefilterzeef vervangen. De schroeven van de oliepan moeten altijd kruisgewijs los- en weer vastgedraaid worden. De geopende versnellingsbak wordt nu rijkelijk met remmenreiniger besproeid. Bij het vervliegen van de reiniger worden ook de klevende delen verwijderd. Hetzelfde gebeurt met de verwijderde oliepan. Daarbij mag ook de magneet niet worden vergeten. Deze kan ter reiniging eruit worden gehaald. Vóór de montage van de versnellingsbak moet de oude dichting van de oliefilterzeef worden vervangen. Die blijft vaak in de geleidehuls steken. Daarbij voorzichtig met de tang of schroevendraaier omgaan, zodat er geen schade aan de huls ontstaat. Is de dichting verwijderd, wordt de nieuwe oliefilterzeef aangebracht. De dichtingsoppervlakken aan de oliepan worden nog een keer aan beide zijden grondig gereinigd en dan wordt deze samen met de nieuwe dichting en idealiter een nieuwe schroef (meestal in de dichtingsset meegeleverd) gemonteerd. De olieaftapschroef wordt met een nieuwe pakking weer ingedraaid. De nieuwe olie wordt in de versnellingsbak gegoten zodra de motor is afgekoeld. Dit gebeurt met de spuit. Wanneer de olie weer terugloopt, vult zich de oliepan. Pas dan zuigt de oliefilterzeef zich weer vol. Om de olie volledig te verdelen, laat men de motor van de nog opgekrikte wagen lopen. Daarbij worden alle versnellingsniveaus voor ca. 10 seconden doorgeschakeld. Vervolgens wordt weer olie toegevoegd. Deze handeling wordt zo vaak herhaald totdat de voorgeschreven hoeveelheid in de versnellingsbak bereikt is. Tenslotte wordt de inlaatschroef met het voorgeschreven draaimoment vastgedraaid en de afdekking weer gemonteerd.