Homokineet auto

De auto wendbaar maken

De homokinetische koppeling oftewel homokineet is een centraal bestanddeel van wagens met voorwiel- en vierwielaandrijving. Het maakt de dubbele functie van een wielophanging mogeljk. Sturing en aandrijving is met dit onderdeel gelijktijdig gegarandeerd.

Taak van de homokinetische koppeling

De taak van de homokineet is de overbrenging van het door de versnelling geleverde en door de motor gegenereerde draaimoment op het voorwiel. De homokineet (aandrijfasgewricht) is een zeer complex onderdeel met tal van op elkaar afgestemde kleinere bestanddelen. In een auto met voorwielaandrijving zijn gewrichten aan de versnellingskant en aan de wielkant ingebouwd. Het gewricht aan de zijde van de versnellingsbak moet de overbrenging van het draaimoment bij op- en neerbewegingen van de aandrijfas garanderen. Aan de wielkant garandeert de homokineet de overbrenging van het draaimoment bij rijden door de bocht zowel als bij op-en-neerbewegingen.

Bouw van de homokineet

Homokineten zijn eigenlijk grote kogellagers met een verbinding via binnenvertanding met de aandrijfas. De grote kogels van de homokineet maken de overbrenging van het draaimoment in radiale richting mogelijk. Een aantal verbindingspunten zorgt voor een veilige schroefverbinding met het voorwiel. Deze garandeert een altijd storingsvrije overbrenging van de toerentallen en draaimomenten.

Defecten aan de homokineet

Homokineten worden door een verkeerde rijwijze of door interne slijtage beschadigd. Dit is vast te stellen wanneer de gewrichten een jankend geluid maken, knakken of ratelen. Reparatie van de homokineet mag niet worden uitgesteld. Een defect kan de sturing blokkeren. "Sportief" rijden resp. driften kan de kogels en lagerschalen in een aandrijfasgewricht beschadigen. Het samenspel tussen aandrijfas, kogels en behuizing van de homokinetische koppeling klopt dan niet meer. Optredende krachten worden dan niet meer glijdend, maar stotend overgebracht. Zo wordt de schade in een reeds beschadigd gewricht alleen maar erger. De grote krachten, die in de homokinetische koppeling optreden, genereren een sterke innerlijke wrijving. Om deze zo efficiënt mogelijk te reduceren, heeft de homokineet een permanente smering. Deze wordt door een rubberen balg, de zogenaamde aandrijfashoes, op zijn plaats gehouden. Is de hoes beschadigd, lekt het smeervet weg. De smering van de bewegende onderdelen van de homokinetische koppeling wordt steeds minder. Bovendien kunnen vocht en vuil binnendringen en de onderdelen door roest en slijtage beschadigen.

Levensduur van homokinetische koppelingen

Bij correct rijgedrag en regelmatige controle houden homokinetische koppelingen het heel lang uit. Het is enigszins van het type afhankelijk; sommige wagens hebben omwille van hun constructie een hogere slijtage aan deze onderdelen dan andere. De Rapid, een bestelwagen van Renault, was gevreesd vanwege de hoge slijtage aan dit punt. Normaal gezien kan echter van een levensduur van meer dan 100.000 kilometer van de homokineet worden uitgegaan. De levensduur wordt aanzienlijk verlengd wanneer de ashoezen regelmatig op dichtheid worden gecontroleerd. Als voortdurend samengedrukte en aan weersinvloeden blootgestelde rubberen balg zijn ashoezen aan hoge belasting onderhevig. Door verbrozing en schade vanwege steenslag kunnen hoezen scheuren. Blijft dit te lang onopgemerkt, raakt het gewrichtscomponent beschadigd. Deze onderdelen zijn niet te repareren, maar moeten bij een defect compleet worden vervangen. Treden scheuringen of lekkend vet aan de ashoezen op, is dit een aanduiding voor vervanging.

Wat kost een homokinetische koppeling

De kwaliteit van een homokineet is afhankelijk van de gebruikte materialen en de precisie van zijn vervaardiging. Dit geldt voor de tolerantie bij de productie van de afzonderlijke onderdelen als ook voor de zorgvuldigheid bij de samenstelling van het vervangingsonderdeel. Beide kan men bij het kant-en-klare product niet zien. Het maakt voor de levensduur echter veel uit, of er op materiaal en montage bespaard werd, of dat de producent een compromisloze kwaliteit toepast. Daarom is de keuze van merkartikelen bij deze zwaar belaste en slechts met veel moeite te vervangen onderdelen heel belangrijk. Homokineten van een merkproducent kosten in de complete set, inclusief ashoezen, klemmen en smeervet vanaf ca. 30 euro. De prijs is natuurlijk ook afhankelijk van het autotype.

De vervanging van de homokineet

De vervanging van een homokineet is voor een doorsnee doe-het-zelver in ongeveeer 2 uur per kant uitvoerbaar. Een vakgarage lukt het in ca. 90 minuten. Voor deze reparatie is een en ander aan speciaal gereedschap en een hoge vakkennis nodig. Wanneer bij demontage van de homokineet ook de spoorstang wordt verwijderd, moet zijn exacte positie worden gemarkeerd of het aantal schroefbewegingen onthouden worden. Verzuimt u dit, is een sporingsmeting nodig. Anders wordt de rechte sporing van de wagen benadeeld en slijten de banden onregelmatig.