Drijfstanglager auto

Onderdeel van de motorrevisie: het hoofdlager

Het hoofdlager oftewel drijfstanglager is een onderdeel dat tussen de krukas en aandrijfstang zit. Hij zorgt ervoor dat de zuigerstang altijd een stevige doch soepele schuifpassing heeft en de motor niet uit zijn ritme raakt. Schade aan het drijfstanglager is tegenwoordig zeer zeldzaam. Met moderne methoden kan de toestand van het drijfstanglager worden bepaald zonder dat de motor hoeft te worden gedemonteerd.

Zelfsmering voor maximale levensduur

De levensduur van motoren is in de laatste dertig jaar enorm toegenomen. Waren auto's vroeger na 100.000 kilometer rijp voor de schroothoop, het drievoudige kilometertal is tegenwoordig heel gewoon. Zelfs goedkope, compacte wagens overschrijden zonder moeite de 200.000 kilometer en kunnen met het juiste onderhoud nog veel langer uithouden. Een oorzaak voor de langere levensduur is de vooruitgang in de techniek van de lagers. Hoofdlagers zijn gemaakt van gesinterd brons. Zij hebben een zeer stevig oppervlak doch een poreuze structuur. De poreusheid verleent de drijfstangen hun zelfsmerende eigenschappen. Zelfs wanneer het oliepeil een keer te laag is, zijn de lagerschalen als een spons nog enige tijd met olie gevuld en zorgen voor een noodsmering.

Eendelig houdt langer

Bij het woord "lager" denkt een leek over het algemeen aan een kogel- of rollager. De krachten die in de motor optreden, staan echter de kleine onderdelen, die in deze lagers worden gebruikt, niet toe. Een kapot kogel- of rollager zou in korte tijd de gehele motor vernielen. Daarom worden voor nokkenaslagers, krukaslagers en drijfstanglagers enkel de zogenaamde eendelige lagerschalen gebruikt. Zij bestaan uit twee u-vormige schalen waarin de lagergeleiding is aangebracht. De lager- en smeringswerking krijgen deze onderdelen door hun materiaal.

Defecten aan het drijfstanglager

Een defect drijfstanglager kan de krachten die zich in de motor voordoen, niet meer voldoende opvangen. De in de verbrandingsruimte ontstane explosiedruk werkt met ettelijke duizenden bar op de krukas, die door het contact met versnelling en aandrijfwielen altijd een hoog tegenkoppel moet opvangen. Zo wordt het drijfstanglager dubbel belast. Des te verbazingwekkend is het, hoe lang deze eenvoudige onderdelen het tegenwoordig uithouden. Niettemin: wanneer er beschadigingen zijn opgetreden, moet zo snel mogelijk worden gehandeld. De in de motor optredende trillingen kunnen anders zeer snel een verwoestend effect op de drijfstangen en de krukas hebben, totdat uiteindelijk de hele motor onbruikbaar wordt. Een defect drijfstanglager kondigt zich door tik- of klopgeluiden aan. Meestal is het echter dan al te laat. Beter is het, bij een bepaalde kilometerstand de toestand van de hoofdlagers uit voorzorg te controleren.

Preventie door olie-analyse

Een voordelige en moderne werkwijze voor het vaststellen van de toestand van het hoofdlager is de olieanalyse. Hierbij wordt ter gelegenheid van een olieverversing een staaltje van de oude olie genomen en aan een laboratorium gestuurd. Daar wordt precies onderzocht, welke zwevende en afschuringsstoffen zich in de olie bevinden. Dit stelt in staat, conclusies te trekken over de toestand van de gehele motor. Een verhoogd aandeel aan bronsdeeltjes zou bijvoorbeeld op een versleten drijfstanglager wijzen.

Drijfstanglagers vervangen

De vervanging van een drijfstanglager is inderdaad een "open-hartoperatie" van de motor. Normaal gezien wordt het drijfstanglager enkel in het kader van een algemene motorrevisie vervangen. Daarbij horen bijvoorbeeld ook de zuigerringen alsmede de lagerschalen van nokkenas en krukas. Wanneer u slechts de drijfstanglagers wilt vervangen, zij deze bij normale OHC-lijnmotoren via de oliepan te bereiken. Deze wordt gedemonteerd; vervolgens is bij de meeste motoren al de krukas met de opgeschroefde drijfstangen te zien. Deze kunnen makkelijk worden vervangen, maar voorzichtigheid is geboden. Zware schade aan de motor is anders het gevolg. Afzonderlijke lagers zijn vanaf ca. 20 euro verkrijgbaar. Het is aan te bevelen, gelijk de gehele set te vervangen. De slijtage loopt bij alle vier de hoofdlagers synchroon en daarom is de vervanging van een enkel lager niet zinvol. Vanzelfsprekend hoort bij de vervanging van een hoofdlager ook altijd een olieverversing.