Motorolie voor uw voertuig

Motorolie defect? » Mankement herkennen • Reparatie • Handleiding voor vervanging

Interne smering door motorolie

De olie in een motor zorgt voor de betrouwbare smering van alle bewegende onderdelen in een motor. Bovendien voert de motorolie op betrouwbare wijze de optredende wrijvingswarmte af. Verkeerde, verouderde of ontbrekende smeerolie in een motor leidt tot een desintegratie van de smeerlaag. In dat geval dreigt al heel snel een kapitale motorschade.

De weg van de motorolie

e smeerolie wordt in een gesloten kringloop door de motor gepompt. Bijgevuld wordt de olie aan het kleppendeksel. In de rusttoestand loopt de olie in de oliepan (oliecarter) die zich aan de onderkant van de motor bevindt. Van daaruit wordt de olie door de mechanische oliepomp aangezogen en met druk door de leidingen van de motor geleid. De olie verdeelt zich over alle relevante plekken tot in de cilindervoeringen toe. Uiteindelijk loopt de olie terug in de oliepan en de kringloop begint van voren af aan.

Smeerolie en viscositeit

De werking van de smeerolie hangt van zijn stroombaarheid af. Olie wordt dunner naarmate hij warmer wordt. In koude toestand is hij daarom aanzienlijk dikker. Dit is voor een motor echter geen probleem: in koude toestand zijn de metalen onderdelen in de wagen gekrompen. De grotere speling beschermt ze tegen schade door wrijving. Hoe warmer de motor wordt, hoe meer de metalen onderdelen uitdijen en de wrijving neemt toe. Gelijktijdig wordt echter de olie dunner en dat vermindert de wrijving dan weer. Zo is de motor binnen zijn toegelaten temperatuurbereik altijd optimaal gesmeerd.

Soorten motorolie

Motorolie wordt in verschillende klassen aangeboden. Welke motorolie voor de wagen geschikt is, staat in de bedieningshandleiding. Bij smeerolie geldt meestal het motto: "Hoe duurder, hoe beter". Daarbij is vooral het temperatuurgedrag van de olie heel belangrijk: hij moet ook in koude toestand zo vloeibaar mogelijk zijn, in warme toestand echter niet al te vloeibaar worden om de optimale smeringseigenschappen te handhaven. Verschillende soorten motorolie kunnen dan wel gemengd worden, maar het is dringend aangeraden, altijd de correcte motorolie te gebruiken. Slechte olie vermindert de smeringskwaliteit van hoogwaardige olie. Op een oliejerrycan zijn ter onderscheid verschillende gegevens vermeld. De bekendste zijn de zogenaamde "SAE-nummers". Deze uit twee getallen / lettercombinaties (met daarin de W van winter ter aanduiding van de koudeviscositeit) bestaande aanduiding geeft informatie over de stroombaarheid, de zogenaamde viscositeit van de olie. Alhoewel er meer dan 200 verschillende soorten olie zijn, zijn de volgende aanduidingen het meest verbreid:

SAE 0W-40: tot -40 °C te gebruiken, 12,5 mm²/s verspreidingssnelheid (viscositeit) bei 100° C SAE 5W-40: tot -35 °C te gebruiken, 12,5 mm²/s verspreidingssnelheid (viscositeit) bei 100° C SAE 10W-60: tot -30 °C te gebruiken, 21,9 mm²/s verspreidingssnelheid t (viscositeit) bei 100° C SAE 15W-40: tot -25 °C te gebruiken, 12,5 mm²/s verspreidingssnelheid (viscositeit) bei 100° C

Het gedrag bij koudstarten van de motor is vooral bij lage temperaturen belangrijk. Hoog draaiende voertuigen als motorfietsen of sportwagens zijn op bijzonder dunne olie aangewezen. De olie moet daarom altijd aan de hand van de gegevens van de producent gekozen worden. Hoogwaardige olie van een merkproducent (bijv. Castrol, Mobiel of Liqui Moly) kost afhankelijk van viscositeit ca. 11 euro per liter. Daarvoor krijgt men echter de garantie van maximale prestatie.

Motorolie controleren, bijvullen en vervangen

De ANWB raadt aan, bij elke tankstop ook het oliepeil te controleren. Het oliepeil moet altijd tussen het minimum en maximum staan, dat met een kenmerk of kerf op de oliepeilstok is aangebracht. Teveel olie is voor de motor nog schadelijker dan wanneer het oliepeil net onder het minimum staat. Moet regelmatig olie worden bijgevuld, dient naar de oorzaak voor olieverlies te worden gezocht. Oftewel lekt de olie weg of het wordt in de motorruimte verbrand. In het laatste geval bestaat gevaar voor de katalysator, die door olieroet kan worden vernield. Bij olieverversing worden de filter en de dichting aan de aftapschroef ook vervangen. Vooral na aanschaf van een oudere tweedehandswagen is een olieverversing aangeraden. Om op zeker te spelen, kunt u met de vinger de binnenkant van het kleppendeksel inspecteren. Heeft zich daar een laag aangekoekte olie gevormd, moet het deksel worden verwijderd, gereinigd en met een nieuwe dichting weer worden gemonteerd. Vervolgens wordt eerst voordelige olie toegevoegd en na 100 kilometer rijden de complete motorolie volgens voorschrift samen met de filter vervangen. Dit kan de levensduur van een motor aanzienlijk verlengen.