Snelheidsmeterkabel auto

Mechanische snelheidsaanduiding met de tachokabel

De tachokabel is een onderdeel van de snelheidsaanduiding van een wagen. Het is een zuiver mechanisch component, dat ook bij het uitvallen van de elektriciteit of stilstand van de motor betrouwbaar functioneert. Een andere benaming is de kilometertellerkabel. Deze kabel hoort tot de onderdelengroep van de wervelstroom-tachometer.

Functieprincipe van een wervelstroom-snelheidsmeter

Bij een wervelstroom-tachometer wordt de aanduiding van de snelheid op zuiver mechanische wijze bereikt. Aan de aandrijving van de wagen is een klein extra sturingselement aangebracht, waaraan de tachokabel zit. Hij bestaat uit een buigzame as, die in een huls draait. Tussen huls en as is een grafietlaag, die het vastvreten van de binnenste as moet verhinderen. Aan het andere uiteinde van de snelheidsmeterkabel bevindt zich een permanente magneet. Deze gaat bij het rijden van de wagen draaien. Hoe sneller de magneet draait, des te hoger de magnetische kracht. Daarmee wordt nog een as in beweging gezet die echter door een spiraalveer wordt tegengewerkt. Hoe sneller de auto rijdt, hoe sterker het magnetisch veld en des te groter de afwijking van de veeras. Aan het andere uiteinde van de veeras bevindt zich een teller, die met een schaalverdeling de snelheid van de wagen aangeeft.

Defecten aan de tachokabel

Een snelheidsmeterkabel wordt tijdens de rit permanent om de eigen as gedraaid. Daarbij ontstaan van binnen voortdurend torsiewerkingen. Wanneer de grafietsmering in huls niet meer functioneert, genereert de wrijving een hoge tegenkracht. Dan kan het in de snelheidsmeterkabel tot materiaalmoeheid komen die uiteindelijk tot een breuk leidt. De snelheidsmeter valt dan meteen uit en beweegt zich slechts schokkend. Het correcte aflezen van de snelheid is dan niet meer mogelijk. Een snelheidsmeterkabel kan niet gerepareerd, hoogstens vervangen worden. Hij is aan de aandrijving en aan de binnenkant van het dashboard aan bepaalde punten met pennen bevestigd. Met het passende gereedschap, meestal een kromme spitstang, kan de tachokabel met een paar handgrepen vervangen worden. Daarbij wordt echter niet de gehele snelheidsmeter vervangen, maar alleen het onderdeel tussen aandrijving en permanente magneet. De overige componenten van de tachokabel zijn doorgaans onderhoudsvrij en houden het een autoleven lang uit.

Aanschaf van een tachokabel

Snelheidsmeterkabels behoren tot de normale slijtageonderdelen. Ze worden vanaf ca. 10 euro aangeboden en houden het in de regel meer dan 100.000 kilometer uit. Alhoewel het technisch gezien zeer eenvoudige onderdelen zijn, komt het bij de productie toch op kennis en nauwkeurigheid aan. Bij goedkope leveranciers wordt bijvoorbeeld vaak op de smering bespaard. Dit is van buitenaf niet te zien, maar verraadt zich uiteindelijk door een kortere levensduur van het onderdeel. Het is raadzaam, op de kwaliteit van een bekend merk te vertrouwen. Een tachokabel is weliswaar goedkoop, maar zijn diep in de motor liggende montagepositie kan de vervanging ingewikkeld maken. Met een hoogwaardige tachokabel is voor meerdere tienduizenden kilometers een betrouwbare snelheidsaanduiding gegarandeerd.

Foute aanduidingen door de snelheidsmeter

Duidt de snelheidsmeter nog steeds verkeerde waarden aan, ligt de fout niet bij de kabel. In dit geval werd een verkeerde bandengrootte aan de wagen gemonteerd. De schaalverdeling op de aanduiding is gebaseerd op een gedefinieerde omrekening van het toerental van de aandrijfas naar voertuigsnelheid. Waneer de bandengrootte sterk van de voorgeschreven maat afwijkt, klopt deze berekening van aandrijving naar aanduiding niet meer. De tachokabel werkt echter op zijn beurt ook als een torsieveer, die altijd een zekere interne elasticiteit bezit. Dit heeft hij ook nodig. De interne torsie kan echter ook tot een afwijking in de aanduiding leiden. Snelheidsmeters mogen wettelijk een afwijking in de hoogte van 10% + 4km/u aanduiden. Omgekeerd mag echter niet: het aanduiden van een langzamere snelheid. Daarom rijden de meeste wagens iets langzamer, dan dat de chauffeur krijgt aangeduid.