Ventilator koppeling auto

Ondersteuning van de koeling

De motorventilator van een auto zit direct bij de radiateur. Hij moet de radiateur van een extra luchtstroom voorzien, wanneer deze de koeling voor de motor niet meer op het vereiste niveau kan handhaven. Dit is in het geval van oververhitting van de motor door overbelasting (bijv. bij lange ritten bergop), warm weer, stationair draaien van de motor of in het geval van een defect van het koelsysteem. Om de radiateur actief door een ventilator van lucht te voorzien, bestonden er in de loop der tijd verschillende oplossingen.

De ventilator aansturen en regelen

De ventilator die direct aan de radiateur zit, genereert door draaiing een luchtstroom. Deze blaast door de radiateur heen en voert daarmee de daarin stagnerende, te warme lucht af. De restwarmte van koelwater kan zo weer aan de buitenlucht worden afgegeven. Dit kan tot op een gegeven niveau de oververhitting van de motor verhinderen, voordat hij zichzelf met een zuigervreter, klemmende zuiger of doorgebrande cilinderkoppakking vernielt.

Bij de eerste auto's had de ventilator een permanente directe aandrijving. Daarvoor werden tandwielen, koningsassen of riemaandrijving ingezet. De permanente, gelijkblijvende verluchting van de radiateur was voor de aandrijving van de auto niet optimaal. Hij zorgde voor een slechtere motorprestatie en een onnauwkeurige koeling van het koelwater. Daaruit ontstond de noodzaak, de ventilator van een regeling te voorzien, zodat hij alleen naar behoefte functioneerde.

Tot in de vroege 1990er jaren waren de ventilator koppeling en de magnetische koppelingen een vaak gebruikte techniek voor de regeling van het toerental van de ventilator. Bij een magneetkoppeling schakelt de aan een bimetaal gekoppelde magneet de ventilator aan of uit. Bij een ventilator koppeling wordt de ventilator via een complex, gesloten systeem geschakeld, waarbij een zich uitzettende, taaie vloeistof een schoepenrad aandrijft.

Beide constructievormen van de ventilatorkoppeling zijn tegenwoordig verouderd en worden niet meer in nieuwe wagens gebruikt. De tegenwoordig gebruikelijke regeling van de ventilator gebeurt via een aandrijfmotor, die via een thermoschakelaar wordt geregeld. Moderne wagens bieden daarbij afgestemde verluchting van het koelsysteem met een aanpasbaar toerental van de ventilator.

Defecte ventilatorkoppeling vervangen

Omdat ventilator koppelingen en magneetkoppelingen nog in oudere wagens zitten, kan het wel eens tot een uitvallen van de ventilatorkoppeling komen. Een voortdurend te warme of zelfs overkokende motor kan een defecte ventilatorkoppeling als oorzaak hebben. Wanneer de verdenking op de ventilatorkoppeling valt, kunt u hem zelf testen:

1. Het eenvoudigste is, de motor stationair te laten draaien en af te wachten of de ventilator aanspringt. Daarbij dient het weer echter voldoende warm te zijn, anders kan het een tijdje duren voordat de motor warm genoeg is. Laat de motor ook nooit in gesloten ruimten draaien; anders dreigt een dodelijk vergiftigingsgevaar door koolmonoxide.
2. Een defecte ventilator koppeling verraadt zich door slechte werking of lekkende olie. Een defecte magnetische ventilatiekoppeling valt meestal compleet uit. In beide gevallen is de defecte ventilatorkoppeling mogelijk ook door een ratelend geluid te herkennen.
3. Zijn vervanging is in de regel niet al te moeilijk. De koppeling zit stevig aan de radiateur gemonteerd en via aandrijfriemen met de motor verbonden. Bij de vervanging kan hij direct van de radiateur worden afgeschroefd, of samen met de radiateur worden gedemonteerd en dan vervangen. De stelmoer, waarmee de ventilator koppeling aan de radiateur gemonteerd is, zit echter heel erg stevig vast. Om hem los te draaien is veel kracht of een geschikte hefboom nodig.

Ventilatorkoppeling kopen

Omdat de klassieke ventilatorkoppelingen alleen nog in oudere wagens tot aan bouwjaar 2005 werden gebruikt, zijn ze steeds minder vaak gevraagd. Niettemin zijn ze afhankelijk van bouwvorm en auto, behoorlijk duur. De prijs voor merkkwaliteit ligt bij ca. 80 – 200 euro. Toch zijn deze onderdelen zeer belangrijk, zodat er niet aan de verkeerde kant zou mogen worden bespaard: een uitvallende ventilatie kan zeer snel tot ernstige motorschade leiden.