Riemspanner auto

Zeker van hoge toerentallen met de spanner voor de multiriem

De riemaandrijving brengt koppel en toerental over, waar timing niet van belang is. Vroeger was de V-snaar het standaardonderdeel. Tegenwoordig komen de V-riemen niet meer tegemoet aan moderne vereisten. Daarom werd de multiriem (poly-V-riem) ontwikkeld. Deze biedt een betrouwbaardere overbrenging bij variërend toerental. De spanner (spanarm) handhaaft de nodige spanning.

Meer vermogen uit de dynamo

Een alternator (dynamo) levert de stroom. Voor de allereerste auto's was 3 Volt voldoende. Zodra koplampen op het toneel verschenen, werd 6 Volt nodig. Met het groeiende aantal elektriciteitsverbruikers zoals automatische raamopeners, etc. steeg de operationele spanning tot 12 Volt. Moderne auto's hebben op zijn minst 14,4 Volt nodig. Hybride auto's worden niet bedreven met minder dan 24 Volt. Elektrische auto's hebben zelfs een hogere spanning. Een dynamo of alternator kan deze stroomspanning op twee wijzen leveren:

• grotere diameter van stator en rotor
• hoger toerental.

De dynamo aandrijven met een hoger motortoerental is de eenvoudige weg. Dit bespaart ruimte, gewicht en kosten. Niettemin hebben hoge toerentallen een onfortuinlijk neveneffect: de lagers verslijten sneller. Dit kan echter met een truukje worden vermeden.

Langer leven met vrijloop

Niet de hogere toerentallen beïnvloeden de generatorlagers, maar eerder de wisseling ervan. Bij elke lastwisseling en verandering van motorversnelling draait de dynamo sneller resp. lager. Met name de vertraging heeft een effect op de riemaandrijving en de lagers van de dynamo. Om dit te vermijden zijn moderne dynamo's van een zogenaamde vrijloop voorzien. Hij zit op de ontvangende riempoelie en garandeert dat de spie van de dynamo in slechts één richting kan draaien. Wanneer het toerental daalt, draait de dynamo verder zonder de lagers en de riemaandrijving te belasten. Versnelling en vertraging verlopen soepeler en dit heeft een positief effect op de levensduur. De traditionele V-snaar is niet geschikt voor deze uitgekiende technologie. Hier komen multiriem met spanner van pas.

Meer wrijving met een multiriem

De multiriem is een platte riem die wordt gebruikt voor de overdracht van toerental en koppel. Praktisch gezien is dit de opvolger van de V-snaar die decennia lang standaard was. De multiriem heeft kleine, wigvormige ribben aan zijn binnenkant ter versterking en vergroting van het wrijvingsoppervlak. Zijn breedte garandeert optimale ondersteuning tussen de gevende en de ontvangende riempoelie. Hij is aanzienlijk dunner dan de traditionele V-snaar en daarom kan hij makkelijker scheuren. Teneinde hem binnen zijn technische parameter op spanning te houden, wordt de riemspanner gebruikt, een hefboom met een interne spiraalveer en een spanschijf. Met zijn drukrol of spanschijf drukt hij tegen de riem en garandeert een gelijkmatige lastverdeling bij variabel toerental.

Combinatie-onderdeel riemspanner

De riemspanner is een combinatie van componenten, bestaand uit:

• hefboom
• spanveer
• drukrol of spanschijf
• spanningsdemper.

De riemspanner voor de multiriem is bevestigd op het motorblok. Zijn vervanging is heel eenvoudig maar moet altijd binnen de voorgeschreven onderhoudsintervallen plaatsvinden.

Defecten van de riemspanner

De spanner van een multiriem is technisch tamelijk gecompliceerd en er kunnen verschillende oorzaken voor een mankement optreden. Daarom is het belangrijk het onderdeel binnen het voorgeschreven onderhoudsinterval te vervangen. Dit is niet per se het moment van riemvervanging. Niettemin moeten de instructies van de autofabrikant altijd worden opgevolgd. Een defect kan zich voordoen:

• de spanning valt weg
• de drukrol loopt vast
• verlies van demping.

Wanneer de riemspanner de nodige spanning niet langer kan handhaven, slipt de riem. Dit is als een luid gepiep te horen. Moderne auto's geven een foutmelding af. Het toerental van de dynamo correspondeert niet langer met dat van de motor. Wanneer de drukrol vastloopt, scheurt de multiriem na een korte piep. De dynamo houdt ermee op en een waarschuwingslampje op het dashboard gaat branden. Wanneer de spanner van de multiriem niet meer afdoende dempt, kan de riem ook slippen of scheuren.

Levensduur en kosten voor een riemspanner

De poly-V-riemspanner moet volgens de instructies van de fabrikant worden vervangen. Het spectrum is heel breed. Veel fabrikanten adviseren vervanging om de 40.000 km, anderen geven een operationele periode tot 240.000 km aan. Prijzen voor een vervangingsonderdeel beginnen bij 23 EUR en kunnen, afhankelijk van type, oplopen tot 240 EUR.