Wanneer de diesel niet meer starten wil – Gloeibougies vervangen!

Dieselmotoren zijn zogenaamde zelfontstekers. Ze hebben geen bougies die het brandstof-luchtmengsel met een externe vonk ontbranden. Bij dieselmotoren is de snelle compressie van de brandstof voldoende om de explosie te veroorzaken. Daarvoor is in de motor echter een bepaalde werkingstemperatuur vereist.

In dieselmotoren kan zeer hoge compressie worden bereikt. Is de motor te koud, dan is de speling tussen zuiger en cilinderwand te groot. Veel compressie gaat dan verloren zodat de auto niet meer kan starten. Pas wanneer de motor warm gedraaid is, zetten de metalen dusdanig uit dat het verbrandingsproces vanzelf loopt. Voor dit proces heeft een dieselmotor een “starthulp” nodig. Daarvoor werden de gloeibougies ontwikkeld.

Functie van een gloeibougie

Een bougie voor een dieselmotor bestaat uit hard, koolstofhoudend staal. Hij wordt met elektrische spanning tot gloeien gebracht. Wanneer het injectiesysteem het diesel-luchtmengsel in de verbrandingskamer spuit, ontbrandt dit al bij lage motortemperatuur. Het opwarmproces duurt 5 – 30 seconden.

Zodra de motor draait, warmt het hele motorblok al snel op. De motor gaat dan tot zelfontsteking over en heeft de extra ontstekingshulp niet langer nodig. De gloeibougie dooft en wordt voor de rest van de rit niet meer gebruikt. Dit verklaart tevens waarom een dieselmotor niet met conventionele startkabels kan worden gestart of met duwen in gang kan worden gezet. Zolang de motor koud is, laat hij zich zonder hulp van de gloeibougie niet starten.

Levensduur van een gloeibougie

Omdat de gloeibougies in de auto voor het merendeel van de tijd niet worden gebruikt, is hun levensduur aanzienlijk langer dan die van gewone bougies. Over het algemeen kan over die levensduur geen uitspraak worden gedaan. Hoe vaker een auto per dag wordt gestart, des te korter de levensduur. Wordt de auto echter alleen voor lange afstanden gebruikt, kan een set gloeibougies het langer dan 100.000 km uithouden. Een gloeibougie wordt pas dan vervangen wanneer hij zijn uitval aankondigt. Wanneer de motor steeds slechter start, wordt het tijd voor deze reparatie.

Er moet dan echter ook meteen actie worden ondernomen! Zolang de auto nog steeds start, is de vervanging van gloeibougies aanzienlijk makkelijker dan wanneer hij het volledig laat afweten.

Gloeibougies Shop prijs vanaf 6,95 € Koop nu ⇒

Een slechtere prestatie van de gloeibougie leidt tot een hogere slijtage van de uitstootreiniging. Roetfilters verstoppen sneller, evenals de EGR. Alleen een betrouwbare, schone verbranding tijdens de opwarmfase kan deze volgschade adequaat verhinderen. Daarom is bij de verdenking van een beschadigde dieselbougie een nadere diagnose noodzakelijk. Dit is gelukkig heel eenvoudig.

Testen door weerstand

Gloeibougies kunnen heel eenvoudig met de multimeter worden doorgemeten. Daarbij wordt hun weerstand getest, waaruit de juiste conclusie kan worden getrokken.

De procedure is als volgt:

Wanneer “doorgang” dus geen of slechts geringe weerstand wordt aangegeven, is de gloeibougie in orde. Geeft hij “1” aan, is de gloeibougie defect en moet hij definitief worden vervangen. Een goede multimeter kost vanaf ca. 15 EUR.

De moeilijkheid bij vervanging van de gloeibougie

De bougie voor een dieselauto heeft weliswaar dezelfde taak als een gewone bougie. Ze zijn echter heel verschillend qua constructie. Een bougie voor een benzineauto is kort en heeft een ronde, brede schroefdraadvoet. Een dieselbougie is daarentegen veel langer en heeft slechts een geringe diameter. Reden daarvoor is dat hij tijdens de rit tegen de hoge druk in de verbrandingsruimte bestand moet zijn.

Bij verwijdering bestaat altijd het gevaar dat hij tijdens het uitschroeven afbreekt. Vanwege de voortdurende temperatuurschommelingen en jarenlang gebruik kan de gloeibougie vast in de schroefdraad van het motorblok gebakken zitten. Daarom dient u er altijd rekening mee te houden dat hij heel vast zit en makkelijk afbreekt.

Om de gloeibougie veilig te verwijderen heeft u vier dingen nodig:
– tijd en geduld
– olie
– geschikt gereedschap
– warmte

Wie onder tijdsdruk ongeduldig een gloeibougie te lijf gaat, heeft in principe al verloren. Het mag duidelijk zijn: een afgebroken bougie is geen kleinigheid. Hij moet dan worden uitgeboord, hetgeen vaak met de complete demontage van de motor gepaard gaat. Zo wordt de vervanging van een onderdeel t.w.v. 15 EUR al snel tot een reparatie die honderden euro’s verslindt.

Als gereedschap is een instelbare draaimomentsleutel het beste geschikt. Dit zijn sleutels die slechts tot een bepaald draaimoment weerstand bieden. Daarna draaien ze door en verhinderen zo dat er teveel kracht op de bougie wordt uitgeoefend.

Wanneer deze zich niet laat losdraaien, is veel geduld vereist. Het montagepunt van de bougies maakt het mogelijk, ze met olie te bedruppelen. De olie, idealiter effectieve roestoplosser zoals bijvoorbeeld WD-40 wordt royaal in de schroefdraad van de bougie gespoten. Vervolgens rijdt u nog 3 – 6 dagen met de auto rond en vult steeds olie aan de schroefdraad toe. De olie kruipt en doet zijn werk met behulp van de motorwarmte en de temperatuurschommelingen.

De op deze wijze in de schroefdraad gesmeerde gloeibougie wordt bij warme motor verwijderd. De motor moet eerst warm worden gereden, en vervolgens wel zijn uitgeschakeld! De afkoelende motor heeft tevens een losmakend effect op de gloeibougie. Een warm gereden motor betekent echter een groot verbrandingsrisico.
 
Daarom altijd voorzichtig werken en beschermende kleding dragen!

Nieuwe gloeibougie installeren

Vervolgens moeten nieuwe gloeibougies niet al te snel worden aangebracht. De koolstof in het staal van de oude gloeibougie en vooral het roet van de motor kunnen zich in de schaft hebben vastgekoekt. De gevolgen kunnen zijn:
– verminderde prestatie
– vastbakken
– afbreken
Daarom wordt de schacht voorafgaand aan installatie van een nieuwe bougie gereinigd. De handel biedt daarvoor geschikte ruimers. Met een voorzichtig indraaien van de ruimer wordt de schroefdraad adequaat gereinigd. Belangrijk daarbij is dat de ruimer er recht wordt ingezet. Een schuin geplaatste ruimer zal de schroefdraad onherroepelijk vernielen. Aan de punt van de ruimer wordt siliconenvrij vet aangebracht. Bij het indraaien in de schroefdraad reinigt de ingevette punt de schacht van de gloeibougie grondig. Een ruimer is met 25 – 35 EUR niet echt goedkoop. Het is in ieder geval altijd goedkoper dan de reparatie van een afgebroken gloeibougie.

Het is raadzaam de nieuwe bougie voorafgaand aan installatie te testen. Daarvoor wordt de negatieve pool aan de schroefdraad aangesloten. De positieve pool wordt tegen de uiterste tip gehouden. Ook hier moet hij “doorgang” aangeven; anders is de gloeibougie defect. De nieuwe dieselbougie wordt met het aangegeven draaimoment ingebouwd. Dit staat op de verpakking. Bij het horen van een “klik” zit hij vast genoeg. De uitdrukking “vast is vast” is hier van toepassing.

Gloeibougies verslijten gelijktijdig. Daarom wordt altijd de volledige set vervangen. Een enkele gloeibougie kost tussen de 5 en 15 EUR. Net als bij gewone bougies moeten de onderdelen bij de auto passen oftewel voor het model zijn toegelaten. Een te lange gloeibougie zal de motor direct bij het inschroeven beschadigen.

Wanneer de dieselauto niet wil starten

Voordat de laatste gloeibougie de geest geeft, gaat meestal eerst de voorgloeizekering kapot. Het is belangrijk dat de oude gloeibougies over een periode van een aantal dagen losgemaakt worden en dat de motor kan warmdraaien. Daarom is een controle en desnoods vervanging van de voorgloeizekering een snelle en goedkope manier om nog een paar dagen rijplezier uit de auto te halen. Tijdens die periode moet u zich dan wel met de uitgediende gloeibougies bezighouden.

Foto: marekusz, yauhenka, vchal, Ikonoklast Fotografie, pryzmat / shutterstock.com