Wanneer de motor niet meer goed rond loopt en vaak stottert, dient de eerste blik op de bougies te vallen. Dit typische slijtageonderdeel dat makkelijk in de motor te vinden is, veroorzaakt deze symptomen wanneer het einde van de levensduur bereikt is. Een vervanging is echter niet altijd noodzakelijk. Vaak is een reiniging al voldoende. Hoe dit gaat, waaraan men “uitgebrande” bougies herkent en hoe de vervanging verloopt, verduidelijken wij in deze handleiding.
1. De taak van de bougie in de wagen |
2. Bougies reinigen en bijstellen |
3. Welke bougie is de juiste |
4. Stap voor stap: vervanging van de bougies |
5. Veel voorkomende fouten en hun oplossing |
De taak van de bougie in de wagen
Anders dan bij dieselmotoren is de temperatuur in benzinemotoren niet voldoende om het lucht-benzinemengsel te ontsteken. Men spreekt hierbij ook van de elektrische ontsteking. Precies voor deze ontsteking is de bougie verantwoordelijk. Per cilinder bevinden zich meestal één, heel soms ook twee bougies in de motorruimte. Ze geven op het juiste moment een kleine ontstekingsvonk af die voor de explosie zorgt, die uiteindelijk de motor aandrijft. Moderne bougies moeten in één minuut meteen ettelijke duizend malen een bougievonk afgeven.
Bougies 50% goedkoperPrijs vanaf 6,18 €Shop nu ⇒ |
Is de bougie versleten, zijn typische symptomen hapering van de ontsteking, hetgeen tot een zeer onrustig draaien leidt en complete uitval van de cilinder, die met heftige schokken gepaard gaat. De fabrikanten bevelen een bepaalde kilometerprestatie van hun bougies aan; er is echter geen voorgeschreven vevangingsinterval. Om vast te stellen of een bougie het einde van zijn levensduur heeft bereikt, moet deze eerst worden verwijderd. Bevindt zich op de elektrode zwart residu of is de spleet tussen de elektroden te klein, moet hij worden vervangen. Er bestaat een speciale voelermaat voor de bougie waarmee de afstand tot op tienden van millimeters precies kan worden bepaald. Geen vervanging is nodig wanneer de verkleuringen reebruin tot donkerbruin zijn. In dit geval kan de bougie gereinigd en bijgesteld worden.
Bougies reinigen en bijstellen
Licht roetachtige, bruine afzettingen en een te hoge afstand tussen de elektroden kunnen snel tot symptomen leiden, die op een defect van de bougies wijzen.
In zo’n geval is echter geen vervanging nodig. Eerder dient men de bougies in dit geval grondig te reinigen en bij te stellen. Daarbij handelt u als volgt:
Stap 1: Demonteer alle bougies en markeer, bij welke cilinder zij behoren. |
Stap 2: Gebruik een messing staalborstel om de bougie van de meeste roet en vuil te bevrijden. Desnoods kunt u met een licht bevochtigde lap vuil residu van de behuizing verwijderen. |
Stap 3: Met een bougievoelermaat kunt u de elektrodenafstand controleren door de afgevlakte rand ertussen te schuiven. Wanneer deze meer dan de gewone 0,6 mm (check de gegevens van de fabrikant!) bedraagt, dient u de metalen massa-elektrode door licht kloppen van de bougie op het motorblok bij te stellen. Is deze weer in orde, plaatst u na de daaropvolgende reiniging van de schroefdraad met de staalborstel de bougie weer terug. De handleiding hiervoor staat helemaal onderaan dit artikel. |
Stap 4: vanaf een temperatuur van 400°C is het voor de bougie mogelijk, residu zelf weg te branden. Op korte afstanden wordt deze temperatuur niet bereikt en daarom is het na reiniging en bijstelling zinvol, om minstens 30 minuten over de snelweg te rijden. Hierbij kunt u ook eventuele fouten bij de installatie evalueren. |
Welke bougie is de juiste?
Alle componenten van de bougie moeten bij elkaar passen zodat deze zijn werk in de auto op juiste wijze kan verrichten. Daarbij horen de gebruikte materialen, de stijgingshoek van de schroefdraad, zijn lengte, breedte en kenmerken zoals hittebestendigheid of ontstekingssnelheid. Vaak vindt u in de autohandleiding een lijst van aanbevolen bougies. Anders beschikken handelaren wel over een tabel met bougies. Ook in het internet kunnen de juiste producten worden gevonden a.d.h.v. de wagen of het modelnummer.
In het algemeen geldt:
– IJzer-nikkel-chroomlegeringen zijn het beste, maar wel het minst lang houdbaar. Wie duurzame bougies zoekt, moet naar zilver, platina of zelfs iridium uitwijken. Qua prijst loont zich dat vooral voor mensen die veel kilometers maken. |
– Bougies met meerdere massa-elektroden zijn goed omdat de stroom dan kan uitwijken wanneer een elektrode door afzettingen geblokkeerd is. De bougie laat het niet zo snel afweten en houdt het duidelijk langer uit. Natuurlijk is dat ook aan de prijs te merken. |
– Wie zijn motor met gas (LPG, CNG) aandrijft, heeft daarvoor overeenkomstige bougies nodig. Let op de gegevens van de autofabrikant of informeer u in het internet bij ANWB, APK of DEKRA. |
Stap voor stap: vervanging van de bougies
Volgende gereedschappen heeft u voor de vervanging nodig:
– het autohandboek – een passende ring-/steeksleutel – oftewel een bougiesleutel – oftewel een momentsleutel met bougiedop – evt een schroevendraaier – een lap |
Opmerking: bougies dienen bij volledig afgekoelde motor vervangen of geïnspecteerd te worden. Anders bestaat gevaar voor verbranding.
Stap 0: Open de motorkap en lokaliseer de bougies in de motorruimte. De positie staat in het handboek. Wanneer zij door een deksel of een kap beschermd zijn, verwijdert u deze en leg hem terzijde. Verwijder ook de bougiestekkers en onthoud bij welke cilinder ze horen. |
Stap 1: Met een bougiedop, bougiesleutel of een ring- of steeksleutel, (meestal sleutelbreedte 20,8) kunt u de oude bougies eerst losdraaien en dan met de hand eruitdraaien. Oude bougies horen niet bij het vuilnis, maar moeten naar de autosloperij of het plaatselijke recyclagepark worden gebracht. Verwijder met een lap de ergste vervuiling van de schroefdraadgaten. |
Stap 2: Draai met de hand eerst elke bougie in het bijbehorende schroefdraadgat. Enkel losjes aandraaien. |
Stap 3: Zet oftewel de momentsleutel met de bougiedop op het door de fabrikant aangegeven draaimoment en draai de bout zo lang vast totdat deze “doorslipt” of hanteer volgende vuistregel: – Gaat het om een bougie met een dichtingsring, draait u de moer na het met de hand vastschroeven nog eens ongeveer 90˚m verder. – Gaat het om een conische bougie zonder dichtingsring, draait u de moer na het met de hand vastschroeven nog een ongeveer 15˚ verder. |
Stap 4: Steek nu de bougiestekker er weer in. |
Stap 5: Ook het deksel of de kap mag weer terug worden geplaatst. |
Stap 6: Laat de motorkap open, neem plaats in de auto en start de motor. Geef een paar maal gas en kijk naar de reactie. Loopt de motor rustig, zonder haperingen of gestotter, is de vervanging voltooid. |
Veel voorkomende fouten en oplossingen
Met het juiste gereedschap is de vervanging van bougies ook voor doe-het-zelvers meestal geen probleem. Treden er toch problemen op, kan men zich eventueel met de vuistregels behelpen, maar let er wel op dat dit geen optimale oplossing is. Problemen doen zich meestal bij de eerste rit al voor, en daarom is na vervanging een proefrit belangrijk. Volgende problemen kunnen optreden:
– Geratel in het motorblok: Dit wijst erop dat er iets niet goed werd gemonteerd. Dit kunnen bijvoorbeeld de bougiedeksels of de beschermingskappen zijn. Controleer de onderdelen op hun bevestiging en monteer deze desnoods opnieuw. |
– Foutmelding – Motor: Moderne wagens worden voortdurend door de boordcomputer bewaakt en een vervanging van bougies kan een foutmelding veroorzaken. In normale gevallen reset deze zich, wanneer de computer merkt dat alles in orde is. In zeldzame gevallen moet de foutmelding door de garage worden verwijderd. |
– Stotteren, cilinderuitval: Al deze symptomen wijzen erop dat de bougie niet juist werd geplaatst of dat de bougiestekker niet goed vast zit. De schroefdraad vertoont wel eens “speling”, die ervoor zorgt dat de stekker een paar millimeter verschuift. Test bij afgekoelde motor of de bougie goed zit en steek de kabel er opnieuw in. Wanneer de bougies loszitten, kan een slechte schroefdraad het probleem zijn. In dit geval dient u bij de fabrikant te reclameren. |
– Slechte prestatie: om optimaal te lopen, moet de timing van de ontstekingsvonk nauwkeurig op de motor zijn afgestemd. Moderne wagens zijn vaak na een vervanging van de bougies in de war en moeten deze timing opnieuw “leren”. Dit duurt een poosje. Wanneer dit probleem na een paar kilometers niet vanzelf verdwijnt, moet een garage worden opgezocht die de computer opnieuw instelt. |
Weblinks: Wikipedia
Foto: TeplouhovJurij, stella_photo, GreenLeaf Designs, sima, Anatoly Tiplyashin, Dmitri Ma, Menzhynskyi, wavebreakmedia, Anupong Nantha / shutterstock.com