LED-koplampen – Voor- en nadelen, wettelijke bepalingen en tips voor achterafmontage

Bij veel wagens zijn LED-koplampen tegenwoordig standaard, omdat zij aanzienlijk flexibeler kunnen worden vormgegeven en ze verder nog andere voordelen met zich meebrengen. Oudere automodellen hebben hier echter het nakijken. Echter ook wanneer de fabrikant zelf niet in de montage van LED-koplampen voorziet, zijn er vaak ombouwkits, die ook zonder veel ervaring kunnen worden gemonteerd. Wij vertellen u waarop u bij het monteren dient te letten, welke voordelen de nieuwe verlichting met zich meebrengt en waar u bij aanschaf op moet letten.

Waarom de verlichting vervangen?

De Light Emitting Diode (LED) heeft in vergelijking met zijn voorganger, de gloeilamp en zijn directe concurrent, de xenon koplamp, een aantal voordelen die zowel u als ook de andere verkeersdeelnemers iets opbrengt. Om te beginnen hebben ze een langere levensduur van meerdere tienduizenden bedrijfsuren, waarbij ze dankzij hun hoge efficiëntie bij dezelfde lichtopbrengst zelfs minder stroom verbruiken. Vooral het tegenliggende verkeer zal u de montage in dank afnemen; dankzij de verdeling van het licht over verschillende bronnen hebben LED-koplampen een zeer geringe verblindende werking. Zelfs het per ongeluk inschakelen van grootlicht zal andere verkeersdeelnemers slechts in geringe mate storen.

Nog een stap verder gaan de Multibeam-LED (Mercedes-Benz) en de Matrix-LED (Audi). Deze heel bijzonder LED-koplampen betreffen een technologische uitbreiding van de normale LED-koplamp. 36 LED-modulen kunnen met een computer naar keuze worden aangestuurd, die de gegevens van een kleine camera ontvangen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk, rotondes te herkennen en de verlichting direct aan te passen of het grootlicht bij tegenliggers automatisch uit te schakelen. Tot op heden zijn deze systemen alleen bij heel dure uitrustingsvarianten beschikbaar. Wellicht komt er in de komende jaren een mogelijkheid tot achterafmontage hiervan.

Een klein nadeel is de hoge aanschafprijs. Zelfs met de hoge levensduur meegerekend, liggen LEDs qua prijs nog altijd hoger dan standaard gloeilampen met H3-fitting of zelfs xenon-verlichting. LEDs hebben een aanzienlijk lagere restwarmte. Dit is aan de ene kant een voordeel, maar kan ook tot problemen leiden. Zo kan eventueel vocht dat in de koplamp terecht is gekomen, en deze “vertroebelt”, niet zo makkelijk verdampen. Zolang men op deugdelijke afdichting let, is dit echter te verwaarlozen. Een gering aantal mensen neemt bij PWM-LEDs een soort “parelsnoereffect” waar, dat ermee samenhangt dat de responstijd van de LED zo laag is, dat deze omwille van de pulsfrequenties heel snel aan en uitgaan. Dit is heel irritant, het effect wordt echter door de fabrikanten door technische maatregelen verminderd.

Juridische bepalingen waarbij u bij aanschaf op dient te letten

Auto koplampen zijn veiligheidsrelevante onderdelen, die niet uitsluitend ’s nachts worden gebruikt. De voorschriften van de Europese Commissie zijn dan ook streng en gelden niet alleen in ons land. In principe wordt de auto in drie “zones” verdeeld, namelijk voorkant, zijkant en achterkant. Met betrekking tot kleuren zijn er de volgende regels:

Met betrekking tot de regelgeving voor lichtsterkte zijn er geen specifieke waarden voor LEDs, maar alleen voor traditionele gloeilampen. Een H1-gloeilamp mag maximal 1150 lumen bereiken, terwijl een H8-peer ongeveer bij 800 lumen ligt. Belangrijk is echter, dat dimlicht voldoende, verblindingsvrije verlichting en grootlicht een goede verlichting genereert. De kracht van de lichtstraal is bijzaak omdat bijvoorbeeld xenon lampen aanzienlijk hogere waarden bereiken.
 Natuurlijk zou het mogelijk zijn, dat u uw LED-koplamp zelf ontwerpt, een behuizing ervoor creëert en dit in uw auto installeert. Dan moet u echter ook naar de APK of DEKRA om deze te testen om te controleren of u bij de installatie de wettelijke bepalingen heeft gerespecteerd. Dit zou in principe ook gelden, wanneer u de LED-koplamp niet zelf ontwerpt maar slechts koopt en installeert. Uitzondering vormt de certificatie die garandeert dat het onderdeel in combinatie met het toepasselijke voertuig zich aan alle richtlijnen en bepalingen houdt.

De ECE, meestal bekend als E-certificatie, komt zoals de bepalingen zelf ook van de Europese Commissie. Het is te herkennen aan de opgedrukte E in een cirkel of hokje. Vaak staat er nog een getal achter dat voor het uitgevende land staat. Dit symbool garandeert dat u de toestemming voor het rijden met de wagen niet verliest door montage van de LED-koplamp. Een gang naar de APK of DEKRA is daarvoor niet nodig.

Het ombouwen – normaal gezien tamelijk eenvoudig

In principe zijn er twee mogelijkheden om aan LED-koplampen te komen; oftewel met een zogenaamde ombouwkit, of met behulp van retrofit-LED-koplampen. Bij de eerste variant vervangt u de koplampen compleet inclusief behuizing. Dat is normaal gezien geen probleem en duurt per kant slechts een uur inclusief demontage. Het venijn zit in het detail, omdat het heel belangrijk is dat er compleet wordt afgedicht zodat er geen regenwater in de koplamp kan binnendringen. Bovendien moet u in elk geval op de bekabeling letten.

LED-koplampen hebben gelijkgerichte pulsstroom. Met name bij oudere wagens is de stroomvoorziening niet compatibel met LEDs en er moeten dan adapters of transformatoren worden tussengeplaatst. Meestal wordt u hier bij aanschaf op attent gemaakt, wanneer u de productbeschrijving van de fabrikant doorleest. Betreft het bij uw wagen slechts een upgrade, waarbij de LED-koplamp reeds theoretisch beschikbaar is, doch niet voor een bepaald model voorzien werd (voorbeeld Golf VII) is de techniek reeds voorhanden en u hoeft dan alleen de behuizing en de stekker te vervangen. Bij retrofit-LED-koplampen behoudt u de oude behuizing, vervangt echter de traditionele gloeilampen door LED-lampen. Deze zijn oftewel direct compatibel met de oudere spanningsvoorziening, of worden geleverd met adapters, die direct aan de oude stekkers kunnen worden geklemd. Hier kunt u weinig verkeerd doen omdat de montage in principe zodanig functioneert als bij de typische gloeilampvervanging. Dit is echter niet altijd het geval, omdat er ook actief gekoelde retrofit-LED-koplampen zijn, die bijvoorbeeld met een ventilator zijn uitgerust die ook van stroom moet worden voorzien. Let hier in ieder geval op de montagetips van de fabrikant; dan zou er normaal gezien niets mis kunnen gaan.

Tuning-koplampen (Angel Eyes en Devil Eyes)

In de tuning-scene heeft zich een trend doorgezet die inmiddels ook van de voordelen van LED-technologie gebruik maakt. Met Angel Eyes of de diabolische tegenhanger Devil Eyes worden een speciale vorm van dagrijlichten aangeduid. Dagrijlichten worden omwille van hun beperktere relevantie voor de veiligheid niet zo sterk gereguleerd als bijvoorbeeld dim- of grootlicht. Daarom mag men ook hier sterker van het standaarddesign afwijken, waarvan ook gebruik wordt gemaaakt.

Angel Eyes zien eruit als twee lichtgevende ringen die om het dimlicht of om de richtingaanwijzers en het remlicht zijn gelegd.

Devil Eyes hebben een gebogen rand, en door de hoek wordt de indruk gewekt dat de auto een “boze blik” heeft en iemand grimmig aanstaart.

Als wit licht zijn Angel Eyes en Devil Eyes toegelaten en mogen worden ingebouwd. De gekleurde varianten, die vaak in het internet worden aangeboden, zijn echter niet toegestaan. Omdat het om een modificatie van veiligheidsrelevante onderdelen gaat, dient om ermee te mogen rijden het product van een E-markering te zijn voorzien of anders moet de wagen worden gekeurd.

LED-koplampen: alle feiten op een rijtje

Foto: Denis Dryashkin, Alexandru Nika, Yauhen_D, ParabolStudio, Angener, Bhakpong / shutterstock.com