Wielen en banden – Nooit besparen op de banden!

De banden zijn het contactpunt tussen motor en de weg en hebben bij de rijveiligheid een bijzondere betekenis. Banden kunnen echter een behoorlijke kostenfactor betekenen. Daarom is de verzoeking groot, op de banden te besparen. Wie hier echter compromissen aangaat, brengt zichzelf en anderen in gevaar. Met een paar tips en kneepjes kunnen de kosten voor de banden toch binnen de perken worden gehouden. Lees in deze gids, hoe u zuinig en veilig kunt rijden.

Opbouw van een band

Het wiel van een personenwagen bestaat uit velg en band. Bij nieuwe wagens vanaf bouwjaar 2014 is bovendien een bandendruksensor verplicht noodzakelijk. Binnenbanden worden vandaag de dag in normale autobanden niet meer gebruikt, hoogstens nog in vrachtwagens en banden voor agrarische voertuigen.
De band zelf bestaat uit een inwendig vlechtwerk van staal en een omhulsel van rubber. Het stalen vlechtwerk wordt “karkas” genoemd en verleent de band zijn stevigheid. Het rubberen omhulsel, dat stevig met het karkas is verbonden, zorgt ervoor dat de band luchtdicht afsluit. Aan zijn flank is het rubberen omhulsel voldoende dik om het karkas tegen binnendringend vocht te beschermen. Aan de straatkant is het rubber aanzienlijk dikker. De structuur van deze dikke rubberen laag, het zogenaamde “profiel”, zorgt voor de hechting tussen band en de weg.

Taak van het profiel

Hoe sterker het profiel gestructureerd is, hoe groter het contactoppervlak met de weg wordt. Dat ligt daaraan, dat de band door het gewicht van de auto en de rijbeweging iets uit elkaar gedrukt wordt. Met het contactoppervlak stijgt de hechting van het wiel, echter ook zijn rolweerstand. Dat leidt wederom tot een hoger brandstofverbruik en tot een oncomfortabel rijgevoel met sterkere vibraties. Omgekeerd rijdt een auto soepeler met een gladder profiel. Daarom hebben winterbanden een aanzienlijk sterker profiel dan zomerbanden. De sterkste profielen hebben echter terreinbanden. Op de weg zijn deze echter heel oncomfortabel en slijten snel.

De slijtagegrens van banden

Een band is niet meer toegelaten voor het wegverkeer wanneer zijn profiel minder is dan 1,6 mm. Wordt deze grens vastgesteld, is niet langer “alles in orde” maar moet de band onmiddellijk worden vervangen. Vanaf deze profieldiepte plaatst de band zich definitief in niet langer verkeersdeugdelijke toestand. De ANWB raadt echter dringend aan, de band al vanaf 4 mm profieldiepte niet meer te gebruiken. Gebruikte banden dienen absoluut een hogere profieldiepte te hebben en moeten jong genoeg zijn. Daarvoor is dan wel geen wettelijke regeling voorzien. De ANWB beveelt echter een maximum leeftijd van zes jaar aan.

De slijtagegrens van banden controleren

Slijtage vindt aan een band op twee manieren plaats:

– Afschuring van de rubberen laag en het profiel
– Te hoge leeftijd

De afschuring van de rubberen laag wordt op zicht en met meetapparatuur gecheckt. Vertoont de flank van de band scheuren of komt op een bepaalde plek het karkas naar buiten, is de band niet langer verkeersveilig. Poreusheid leidt ertoe dat water in het karkas kan binnendringen, waardoor het begint te roesten. Een dermate verzwakte band zal vroeg of laat barsten, hetgeen tot levensgevaarlijke situaties kan leiden.
De profieldiepte wordt oftewel met een bandenprofielmeter of met een 1-euromunt gecheckt, waarvan de messing rand precies drie millimeter breed is. De verkeersdeugdelijkheid kan zo tot op zekere hoogte worden vastgesteld.
Gemeten wordt precies in het midden van de band. Pas echter op: Bij het meten van de profieldiepte aan het midden van de band moet ook de zijkant worden gecheckt. Wanneer de band van binnen of van buiten blank is, zijn de banden niet langer verkeersdeugdelijk. In dit geval is er sprake van verkeerde bediening of schade aan de wagen. De band moet tevens op beschadiging en vreemde elementen worden gecontroleerd.
De maximum leeftijd van de band kan via het DOT-nummer worden vastgesteld. Dit viercijferige nummer geeft de kalenderweek en het productiejaar van de band aan. Het DOT-nummer “1915” betekent dienovereenkomstig “Vervaardigd in de 19de kalenderweek van 2015”.
De aanschaf van een bandenprofielmeter wordt dringend aangeraden. Dit nuttige hulpmiddel is al voor heel weinig geld in de handel verkrijgbaar.

Banden op de juiste wijze gebruiken

Het juiste gebruik van een band vereist:

– juiste montage
– correcte vulling
– zorgvuldige behandeling

Een veel voorkomende fout bij de montage van banden is, niet op de looprichting te letten. De band moet immers altijd zodanig worden gemonteerd, dat hij bij het voorwaarts rijden in de correcte richting afrolt. Wordt dit veronachtzaamd, dreigt hoge bandenslijtage, hoger brandstofverbruik en een vermindering van de verkeersveiligheid. De looprichting is op de flank van de band aangegeven. De pijl is echter tegenwoordig enigszins gestileerd aangebracht, en daarom dient u goed te kijken.

De vultoestand van de band is maatgevend voor het brandstofverbruik, de verkeersveiligheid en de slijtage verantwoordelijk. Een onvoldoende gevulde band veroorzaakt hoge slijtage en brandstofverbruik. Bovendien zorgt hij voor een onvast rijgevoel en een instabiliteit bij het rijden. Slippen en afwijkingen worden door onvoldoende interne druk bevorderd. Uiteindelijk wordt bij een onvoldoende opgepompte band het karkas ook sterker doorkneed. Dit kan tot interne schade en verhitting van de band leiden. In het ergste geval dreigt brand aan de band.

Een te sterk opgepompte band maakt het rijden ook moeilijker. De auto slipt makkelijker omdat hij te weinig bodemhechting bezit. Wanneer de auto geen automatische bandendrukcontrole heeft, is een controle van de luchtdruk elke twee weken aanbevolen, en dit onafhankelijk van veel of weinig gebruik van de wagen. De banden verliezen ook bij lang staan op den duur druk.

De correcte bandendruk is in de auto aangegeven. Typische plekken zijn de binnenkant van de tankdop, of binnenframe van een van de deuren. Het staat bovendien het autoboekje. Veel tankstations bieden ook behalve de normale bandendruk een duur “bandengas” voor het vullen van de banden aan. Dit is echter vooral duur en heeft geen bewezen nut.

Bij het rijden mag de belastingsgrens van de banden niet worden overschreden. “Piepende banden” door te snel optrekken en abrupt remmen verslijt banden heel snel. Sinds de algemene invoering van ABS is het risico van de beruchte vlakke plekken op de loopvlakken nagenoeg nihil. Niettemin kan een sterke positieve zowel als negatieve acceleratie ook bij moderne assistentiesystemen slijtage en brandstofverbruik onnodig verhogen.

De grootste fouten in de omgang met banden worden bij de opslag gemaakt. Idealiter worden banden ter bewaring afgegeven bij een dienstleverancier, meestal bandenverkopers en aangesloten garages. Dit spaart werk, plaats en kost niet veel.

Geld besparen bij de aanschaf van banden

Er is in principe niets op tegen, de auto met gebruikte banden uit te rusten. Zolang de leeftijd van de banden en de profieldiepte voldoende zijn en de band verder onbeschadigd, hoeft men bij gebruikte banden niets te vrezen.

Als alternatief voor gebruikte banden biedt de handel ook gecoverde banden aan. Hierbij wordt op de oude profiellaag een nieuw profiel gevulcaniseerd. De tegenwoordig beschikbare procedures maken dit proces heel veilig. Bij normaal gemotoriseerde personenwagens kunnen gecoverde banden daarom zonder gevaar worden gebruikt. Alleen bij snelle sportwagens moet van deze oplossing worden afgezien, omdat gecoverde banden meestal een snelheidsbegrenzing hebben.

Een dure merkband betekent niet automatisch dat u een goede band heeft gekocht. Daarom is het raadzaam, voorafgaand aan de aanschaf van banden tests te raadplegen. Voordelige no-name-banden zijn vaak net zo goed als dure merkbanden.

Bandenmanagement aan de auto

Banden slijten aan de vooras sneller dan aan de achteras. Dat ligt aan het feit dat de auto door het gewicht van de motor van voren zwaarder is dan van achteren. Heel lange tijd heerste de mening dat het beter was, de banden van zomer- naar winterbanden per as te vervangen. Zo moest een gelijkmatige slijtage worden bereikt om zo economisch mogelijk te rijden. Dat is een drogreden:

De “belangrijkere” banden bevinden zich aan de achteras. Zij houden de auto in zijn spoor en verhinderen het zijwaarts wijken. Daarom moet de “betere” bandenvoorziening altijd aan de achterkant gebeuren. De banden moeten aan de vooras altijd tot kort voor de slijtagegrens worden gebruikt. Pas dan komen de banden van de achteras naar voren, en de achteras krijgt nieuwe banden. Dit is wel zo economisch. Bovendien is de voorziening met nieuwe banden voordeliger. Wanneer het gebruikte profiel niet meer hetzelfde is, is dat minder erg. Per as mag een auto verschillende banden hebben, zolang de seizoenen maar niet worden verwisseld. Gemengde zomer- en winterbanden zijn niet toegelaten.

Foto: ssuaphotos, Ivan Baranov, Joshua Resnick, Nor Gal, Corepics VOF, red mango, 24Novembers, Pakpoom Phummee, Patrick Thomas, mookjera, chartphoto, AWesleyFloyd / shutterstock.com