Een airco is veel meer dan een comfortabel extra snufje in uw auto. De door de airco veroorzaakte aangename koelte bij hete buitentemperaturen maakt het autorijden soms pas echt mogelijk. Net zo belangrijk als de koele luchtstroom van de airco is het tweede effect: hij droogt de lucht in het interieur op betrouwbare wijze, in de zomer zowel als in de winter.
Opbouw en functie |
Frequente defecten |
Zelf repareren |
2. Niveau voor vergevorderden |
2.1 Vervanging van componenten |
3. Alleen voor vakgarages |
3.1 Airconditioning bijvullen |
Meer dan alleen maar confortabel
Een goed functionerende airconditioning is voor het vermijden van vochtschade en bevriezing aan de binnenkant van de ruiten zeer geschikt. Opdat hij deze taak duurzaam kan vervullen, heeft het systeem uw aandacht nodig. Een deel van het onderhoud kunt u zelf op zich nemen.
Werking van een airconditioning in de auto
Een airconditioning in de auto functioneert volgens het principe van de compressie en absorbtie Gassen, die plotseling worden gecomprimeerd, warmen op. Omgekeerd koelen gassen ook net zo snel af wanneer hun volume plotseling wordt vergroot. Het koelaggregaat van de airconditioning is een gesloten systeem, waarin een makkelijk verdampbaar middel circuleert. De dichtheid van dit systeem is doorslaggevend voor het functioneren van de airconditioning. Het koelmiddel wordt in een compressor verdicht en in een verdamper weer gedecomprimeerd. Daardoor ontstaat de koude, die met een luchtstroom naar het interieur wordt geleid. De compressor wordt door een riem aangedreven. Vaak is dit een lange distributieriem of v-snaar, die behalve de airco-compressor ook de servopomp, de koelwaterpomp en de dynamo aandrijft.
Schade aan een airconditioning
Een zwak punt van de airconditioning is de afsluiting van het gesloten koelingssysteem. De druk in de leidingen is dermate groot, dat het koelmiddel geleidelijk ontsnapt. U kunt als autogebruiker dit proces niet tegenhouden. Wanneer de airco slechter gaat presteren, is er waarschijnlijk teveel koelmiddel verdwenen. Dat is nog geen reden voor paniek. Een airco kan bijgevuld en opnieuw verzegeld worden.
De koude lucht wordt door een blaasinstallatie het interieur ingeblazen. Daarbij passeert de lucht een reeks filters, die de afgekoelde lucht van vreemde deeltjes moeten zuiveren. Sinds ongeveer 25 jaar zijn deze filters zo fijnmazig, dat ze zelfs pollen en stuifmeel tegenhouden. Deze organische stoffen zetten zich in de filter vast en verrotten daar geleidelijk. Wanneer teveel organische stoffen zich in de filter ophopen, ontstaat een onaangename geur in het interieur. Hier helpt enkel de vervanging van de filter. Bij deze vervanging hoort ook altijd een grondige reiniging en desinfectie van de luchtkanalen.
Technisch gezien kunnen alle componenten van de airconditioning mettertijd verslijten. Met name gevoelig voor slijtage is de airco-compressor. Om hem te vervangen moet het koelsysteem worden geopend. Omdat het koelmiddel chemisch afval is en afhankelijk van auto vaak ook een gevaarlijke substantie, dient u dit werk niet thuis in uw eigen garage uit te voeren.
Tenslotte is ook de aandrijfriem aan slijtage onderhevig. Afhankelijk van het soort riem is een uitvallende airco het geringste probleem in het geval van een gescheurde distributieriem. Wanneer waterpomp, dynamo en in het ergste geval ook de klepaansturing via dezelfde riem gebeuren, dreigt in geval van scheuring ernstige motorschade. Hier helpt enkel een tijdige vervanging volgens onderhoudsschema.
Wat u aan een airconditioning zelf kunt repareren
Om de goede werking van een airconditioning blijvend de garanderen, zijn tal van onderhoudswerkzaamheden noodzakelijk. Een groot deel daarvan kunt u zelf uitvoeren en op deze wijze veel geld voor garagekosten besparen. Wij delen u de meest voorkomende onderhoudsstappen mede, aan de hand waarvan u zelf kunt beslissen, wat u uzelf toevertrouwt.
1. Beginnersniveau
1.1 Filter vervangen en airconditioning reinigen
Uiterlijk elke twee jaar dient de airconditioning grondig te worden gereinigd. Daarbij hoort ook altijd de vervanging van de pollenfilter. De plaats van de pollenfilter vindt u in het handboekje. Meestal is het een lange, smalle doos, direct onder de voorruit. Een pollenfilter is meestal makkelijk bereikbaar. Voor de opening van de behuizing en de demontage van de filter heeft u meestal geen of heel eenvoudig gereedschap nodig. Voordat u de pollenfilter door een nieuw filterelement vervangt, dient u eerst de verluchtingskanalen te reinigen. De vakhandel biedt hiervoor verschillende oplossingen aan zoals desinfectieschuim en interieurvernevelaar. Het desinfectieschuim wordt direct in de inlaatkanalen van de interieurverluchting gesproeid. De interieurvernevelaar wordt achter de bestuurderszetel geplaatst. Beide mogelijkheden hebben hun voor- en nadelen.
1.2 Desinfectie met reinigingsschuim
Voordat u de inlaatkanalen desinfecteert, maakt u eerst de verdamper goed droog. Dit onderdeel kunt u niet zien, maar alleen met behulp van de blaasinstallatie en de verwarming drogen. Daarvoor zet u de airco aan, de verwarming volledig open, u laat de lucht circuleren en de motor 10 minuten draaien. Daarna zou uw verdamper droog moeten zijn.
Nu spuit u de reinigingsschuim royaal in alle kanalen die u vanuit de geopende pollenfilterkast kunt zien. Gebruik er rustig minstens een halve spuitbus voor. In dit geval: Hoe meer hoe beter.
Start vervolgens de motor weer en zet de blaasinstallatie vol aan. Schakel echter de verwarming en de airco uit. Verander de richting van de blazer elke drie minuten. Wanneer voetenruimte, hoofdruimte en de ruiten drie minuten volledig geventileerd zijn, herhaalt u de procedure. Gebruik nu de rest van de spuitbus en laat alle kanalen weer goed doorblazen. Installeer de nieuwe pollenfilter, sluit de behuizing af en u bent klaar.
1.3 Desinfectie met vernevelaar
In plaats van de luchtkanalen van buitenaf te reinigen, bieden sommige fabrikanten ook eenvoudigere oplossingen aan. De interieurvernevelaars worden op de autobodem achter de bestuurderszetel geplaatst. Een stabiel stuk karton zorgt ervoor dat de bus niet omvalt. De straal moet recht naar boven kunnen schieten. Start de motor, open de bus totdat het desinfectiemiddel eruit spuit. Sluit de deuren van buiten en laat de blaasinstallatie twintig minuten draaien. Vervolgens verwijdert u het karton, de bus en eventueel residu op de achterkant van de passagierszetel.
Met deze methode bereikt u een extra, grondige desinfectie van het gehele interieur. Vergewis uzelf voorafgaand aan gebruik ervan, of het interieurmateriaal deze behandeling ook verdraagt. Bovendien kunnen asthma- of allergiepatiënten moeilijkheden krijgen met deze procedure.
2. Niveau voor vergevorderden
2.1 Vervanging van componenten
Met uitzondering van de aandrijfriem en de blower moet voor de vervanging van elk airco-onderdeel eerst het koelmiddel worden afgetapt. Dit mag alleen door een gecertificeerde vakgarage worden uitgevoerd. Wanneer u de compressor, absorber of airco-leidingen zelf wilt vervangen, dient u eerst bij de desbetreffende dienstverlener het koelmiddel volledig te laten verwijderen. Voorafgaand aan het bijvullen, voert de garage een lekkagetest door. Deze toont u of u alles goed heeft gedaan.
Zolang de aandrijfriem van de compressor niet tevens voor de klepaansturing wordt gebruikt, is zijn vervanging relatief eenvoudig. U herkent het verschil aan de vorm van de riem: is het een vlakke riem met duidelijke vertanding over de gehele breedte, is het waarschijnlijk een distributieriem. Zijn vervanging is met veel oefening en kennis ook voor ongediplomeerde mecaniciens mogelijk, maar daarvoor dient u reeds veel ervaring te hebben opgedaan. Is het echter een wigvormige riem, speelt hij voor de klepaansturing geen rol. Dat geldt ook voor V-riemen zonder vertanding. Dit heeft bij deze riemvorm een andere betekenis: in plaats van klepgeleiding is de vertanding bij V-snaren alleen voor het overwinnen van een bijzonder kleine radius bedoeld.
3. Alleen voor vakgarages
3.1 Airconditioning bijvullen
Het aftappen en opvullen van airco’s mag uitsluitend door gecertificeerde vakgarages worden uitgevoerd. Doe-het-zelf-oplossingen die wel eens worden aangeboden, zijn niet aan te bevelen omdat de resultaten niet met de prestatie van een vakgarage te vergelijken zijn.
Conclusie: eenvoudige werkjes goed te doen voor leken
De airco is een zeer comfortabel onderdeel, dat het autorijden heel aangenaam maakt. Als technische leek bent u over het algemeen in staat, de meest belangrijke onderhoudswerkzaamheden zelf uit te voeren. De vervanging van een pollenfilter en de desinfectie van de ventilatie is voor iedereen te doen. Zo leert u uw auto beter kennen, zorgt voor een duurzame reiniging en bespaart u veel geld.
Foto: Romaset, Nor Gal, chartphoto, MoonAngelEyes, Monika Wisniewska, kryzhov, sima, ANURAK PONGPATIMET, rawinyeepinyo / shutterstock.com