Auto-onderhoud

Het James Bond-gevoel met de head-up display!

De head-up display (HUD) is een systeem voor het aflezen van dashboardinformatie waarbij de gegevens op een reflecterend scherm in het gezichtsveld van de bestuurder worden geprojecteerd. Het systeem werd oorspronkelijk voor militaire toepassing ontwikkeld. Gevechtsvliegtuigen beschikken al sinds 25 jaar over een dergelijke informatievoorziening t.b.v. de piloot. In de auto was de innovatieve technologie ook al eind 1980er jaren te bewonderen. In de James-Bondfilm “The Living Daylights” beschikt de hypermodern uitgeruste Aston Martin van de vermaarde geheim agent ook al over dit snufje.

Tevens handig voor autobestuurders

Bij het vliegen met een gevechtsvliegtuig zijn fracties van seconden beslissend. Bij snelheden van honderden tot duizenden kilometers per uur vormt iedere blik die niet naar buiten is gericht een risico. Zo extreem is de situatie in de auto natuurlijk niet. Niettemin is het zicht op de belangrijkste operationele informatie zonder de blik op het dashboard te hoeven richten een echte feature voor comfort en veiligheid.

Dit coole en sportieve gadget werd oorspronkelijk met name voor jonge en dynamische autobestuurders ontwikkeld. Oudere bestuurders, wier zicht met multifocale glazen scherp gehouden moet worden, zijn bijzonder dankbaar voor de head-up display. Head-up betekent “hoofd omhoog“. De bestuurder hoeft zijn blik nooit van de weg af te wenden om te allen tijde over de meest belangrijke informatie op de hoogte te zijn. De afzonderlijke apparaten en oplossingen verschillen echter aanzienlijk.

Goedkoop en beperkt inzetbaar: de mobiele app

In principe kunt u uw smartphone tot een head-up display ombouwen. Daarvoor is echter niet voldoende om de overeenkomstige app te downloaden. Het aantrekkelijke van de display is juist de transparantie.

Een smartphone in het blikveld deugt dan als oplossing niet echt. De handel biedt voor dit doel smartphone-houders aan waarin het toestel horizontaal ligt en zijn display een half-doorzichtige reflectiefolie op de ruit bestraalt. De verlichtingskracht van de display is zeker bij daglicht niet voldoende voor een daadwerkelijk bruikbare projectie.

Bovendien is de kwaliteit van de houders vaak niet optimaal. Een onrustig schommelende, gebrekkige display bereikt precies het tegenovergestelde van hetgeen met een HUD eigenlijk de bedoeling is. Gelukkig zijn er nu bruikbare apparaten die slechts een fractie meer kosten dan deze weinig praktische smartphone-houders van slechts 20 EUR.

Opmerkelijk beperkt

De semi-professionele HUD-apparatuur begint qua prijs bij ca. 30 EUR. All deze oplossingen voor achterafmontage hebben één ding gemeen: ze hebben een vaste display. In het tijdperk van HD-filmen op de smartphone is dit enigszins verwonderlijk. Qua schermoplossing waant u zich in het “Knight Rider“-tijdperk van de 1980er jaren.
Voor het doel, waarop deze apparaten gericht zijn, is de projectievorm optimaal: duidelijke, heldere tekens met goede afleesbaarheid. Het spectrum van display-mogelijkheden is daarbij bepaald groot. De meest eenvoudige HUD-apparaten geven enkel de snelheid aan. Afhankelijk van type doen ze dit wel met grote, uitstekend leesbare getallen. Wanneer deze beperkte informatie voldoet, bent u met deze apparatuur uitstekend geholpen.
Snelheidswaarschuwing is inmiddels bij veel HUD-modellen standaard. Wanneer de bestuurder sneller rijdt dan op een bepaalde locatie toegelaten is, wordt d.m.v. indicatie van de plaatselijke maximumsnelheid gewaarschuwd. De mogelijkheden voor informatievoorziening gaan echter nog verder: kilometerteller, brandstofverbruik en rudimentaire navigatie zijn bij meer hoogwaardige HUD-apparaten ook beschikbaar.

Hoe komt de informatie in de HUD?

HUD-apparatuur ontvangt zijn gegevens op drie verschillende manieren.

Bij de eenvoudige HUD-app is dit in de regel het GPS. Deze techniek is ook nu al opmerkelijk nauwkeurig.
De tweede mogelijkheid is een kabelaansluiting met de OBD. Dit steekcontact is eigenlijk alleen voor het aflezen van het foutgeheugen bedoeld. Steeds vaker maken zowel doe-het-zelvers als ingenieurs van deze serviceaansluiting een multifunctionele gegevensbron. Zo zijn de OBD-signalen uiterst geschikt voor HUD-indicatie gebleken. Het voordeel van de kabelaansluiting is tevens dat het apparaat continu van stroom wordt voorzien.
Niet iedereen vindt echter een in de auto rondslingerende kabel ideaal. Daarom is er ook head-up display met Bluetooth-ontvangst. Daarvoor heeft u slechts een USB-stekker nodig die op de OBD wordt aangesloten.

Installatie van de head-up display

De uitdaging bestaat in achterafmontage van een HUD. Fabrikanten bieden meestal complete sets aan. Deze bestaan uit de half-transparante reflectiefolie, een houder, het HUD-apparaat zelf en een aansluiting aan de OBD. Minstens een stroomvoorziening via het 12 Volt-contact hoort bij de meeste fabrikanten tot het basispakket.

Volgende generatie is onderweg

De volgende generatie HUD-apparatuur is in de USA al beschikbaar en laat de alhier verkrijgbare oplossingen bepaald ouderwets schijnen.

Zo is bijvoorbeeld NAVDY een HUD met de volledige functie van een smartphone: LED-display, swipe-bediening, controle via een mini-pad aan het stuur zijn bij NAVDY geïntegreerd. Telefoneren en navigatie zijn tevens met dit apparaat mogelijk. Daarvoor heeft NAVDY echter een Bluetooth-verbinding met de smartphone nodig.

Andere apparatuur van de volgende HUD-generatie zijn ook van al deze functies voorzien. Het enige nadeel van deze uiterst innovatieve apparaten, is de prijs. Terwijl een eenvoudige head-up display met vast beeldscherm ca. 30 – 50 EUR kost, is dit bij de HUD 2.0 al gauw het tienvoudige. Dit is wel nog altijd aanzienlijk goedkoper dan apparatuur die vooraf in de fabriek is ingebouwd. Deze is optimaal op de auto toegesneden en heeft geen storende kabel. Deze oplossing is echter zo duur, dat men zich kan afvragen of het zin heeft. De onboard-HUDs zullen daarom wellicht hetzelfde lot ondergaan als hun voorlopers, de navigatie-apparatuur. Alles wat mono-functioneel s, wordt door de volgende generatie eenvoudigweg overbodig gemaakt.