Oliefilter zelf vervangen – tips en mogelijke fouten

De smering van de motor is enorm belangrijk. Wanneer de smeerlaag verloren gaat, dreigt de zogenaamde zuigervreter. De gebruikte olie is echter niet voor 100% zuiver en daarom moet deze worden gefilterd. Hier komt de oliefilter in het spel, die met zijn fijne poriën het merendeel van de vuildeeltjes eruitfiltert. Is hij verstopt, moet hij snel worden vervangen. Wij leggen u uit, hoe u de vervanging zelf uitvoeren kan en wat de beste combinatie van olie en filter is.

Waarom is de vervanging belangrijk?

Een versleten en gebruikte oliefilter aan het einde van zijn leven is vanwege de dichtgeslibde poriën niet meer in staat, de benodigde doorstroming en de filterprestatie te handhaven. In het meest extreme geval komt er zelfs helemaal geen olie meer door. Dan opent zich een beschermingsklep, die de olie ongefilterd in de motorruimte laat stromen. Rijdt men daarmee verder dan enkele kilometers, kunnen de vuildeeltjes micro-krasjes in het metaal veroorzaken, hetgeen uiteindelijk tot motorschade leidt. Dankzij moderne technologie is de vervangingsinterval van oliefilters beduidend groter geworden. Wie voor een kwaliteitsproduct kiest, kan op een werkingsduur tot 60.000 kilometer rekenen.

Kenmerken van oliefilter

De meeste kenmerken van oliefilters zoals de gebruikte schroefdraad en zijn volume kunt u niet zelf bepalen omdat deze door de autofabrikant zijn voorgeschreven. De volgende kenmerken kunt u echter zelf bepalen:

De gebruikte olie

Bij de vervanging van de oliefilter hoort ook altijd een olieverversing. Dat is weliswaar niet officieel voorgeschreven, maar zo dient te worden gehandeld. Welke olie moet worden gebruikt is bijna een wetenschap op zich en daarover lopen de meningen uiteen. Het belangrijkst zijn de classificatie en de specificatie van de olie (bijvoorbeeld;15W-40 of Mercedes-Benz 229.1). Sommige oliën zijn aan fabrikant gebonden, andere generisch. Onderscheid wordt gemaakt tussen mineraalolie en synthetische olie. Laatstgenoemde wordt over het algemeen als hoogwaardiger beschouwd omdat deze beter tegen hogere temperaturen bestand is en betere koude-starteigenschappen met zich meebrengt. Daarbovenop zijn er de dunnere olie en de zogenaamde longlife-olie. De eerstgenoemde zou door zijn eigenschappen de belasting van de motor verminderen en daardoor bijdragen aan brandstofbesparing. Laatstgenoemde is bekend voor zijn bijzonder lange gebruiksduur, die hij echter alleen maar kan ontplooien wanneer ook de filter een overeenkomstig lange levensduur heeft. Verdere informatie vindt u op de website van de ANWB, die hiervoor een aparte pagina heeft ingericht.

De eigenlijke vervanging

De volgende zaken & gereedschappen heeft u voor de vervanging nodig:

– het onderhoudsboekje
– een passende nieuwe olieaftapschroef
– een opvangbekken voor de olie
– een lap
– een hefbrug
– of een werkkuil of een werkbrug
– of (noodoplossing) een krik
– een plastic zak
– een penseel
– evt. een schroevendraaier
– evt. een steeksleutel
– evt een oliefiltersleutel

Voorbereiding: Gebruikt u een filterpatroon met behuizing, dient u deze correct voor te bereiden. Plaats de patroon en de afdichtingsringen in de behuizing en sluit deze met de afsluitkleppen. Met behulp van de oliefiltersleutel kunnen deze vast aangedraaid worden. Start de wagen en laat hem een aantal minuten draaien. Open na het uitschakelen de motorkap en lokaliseer de oude oliefilter en de olievulpijpen die u nu verwijdert. Krik de wagen op en lokaliseer de olieaftapschroef. De juiste positie staat ook in het onderhoudsboekje. Zet een bak onder de aftapschroef waar de olie in kan lopen.

Stap 1: Open de olieaftapschroef met het juiste gereedschap (schroevendraaier of steeksleutel) en wacht net zolang, tot er geen olie meer uit de oliepan komt. De aftapplug wordt met de oude olie weggegooid. Zet het opvangbekken terzijde en laat de wagen weer dalen.

Stap 2: Doe de plastic zak over de oude oliefilter en demonteer deze. – Bij schroeffilters: Verwijder de volledige behuizing en wis met een lap de schroefdraad droog. Doop de penseel in wat verse olie en strijk dit er voorzichtig op. Giet ook een scheut motorolie in de nieuwe filter. – Bij filterpatronen met behuizing: wanneer u de oude behuizing nog wil gebruiken, moet u deze demonteren, met een lap schoonwrijven en dan met het nieuwe filterpatroon inclusief de afdichtring terugplaatsen. Wis vervolgens het schroefgat met de lap schoon, bestrijk het met wat verse olie en giet een beetje olie in de filter. – Bij filterpatronen met een vaste behuizing: open de behuizing met de oliefiltersleutel, haal het filterpatroon en de dichtingsringen eruit. Wis het met een lap schoon. Plaats het nieuwe filterpatroon inclusief de dichtingsring erin en giet er een scheut olie in. Sluit de behuizing weer.

Stap 3: Krik de wagen opnieuw op, ontdoe het aftapgat met de lap van mogelijk residu en schroef de nieuwe olieaftapschroef met pakking erin. Deze dient met de hand vastgedraaid en dan een halve slag met het juiste gereedschap worden aangedraaid.

Stap 4: laat de auto dalen en giet er zoveel olie in, dat het oliepeil de hoogste markering van de oliepeilstok bereikt, maar deze niet overschrijdt. Schroef vervolgens het deksel weer op de olievulpijp.

Stap 5: Start de motor, geef een paar maal gas en laat de motor een paar minuten draaien om de oliekringloop op gang te brengen. Controleer met de oliepeilstok wederom het oliepeil en vul eventueel nog een beetje aan. Is het oliepeil in orde, is de vervanging voltooid.

Opmerking: Oude olie is een gevaarlijk goedje en mag in geen geval met het normale huisvuil mee of in de afvoer worden gegoten. Alle voorwerpen die met de olie in aanraking zijn gekomen, horen bij het chemisch afval. Er zijn garages, die afgewerkte olie tegen een bepaald bedrag aannemen. Bovendien wordt afgewerkte olie ook opgekocht. Het eerste aanlooppunt is het plaatselijke recyclagecentrum. Wie niet zeker is, wat hij met de afgewerkte olie aanmoet, kan informatie daarover vinden op de website van de ANWB of de APK. Neem anders ook eens een kijkje op de website van GS-Recycling.

Mogelijke fouten en gevaren

De olieverversing en vervanging van de oliefilter is smerig werk, wanneer u niet oppast. Bijzonder handig hoeft u echter voor dit karwei niet te zijn en ook is er slechts beperkte ervaring met de auto nodig. Fouten kunnen zich niettemin voordoen en zoals altijd bij het werken met gevaarlijke stoffen dient u een aantal zaken in het oog te houden:

Olie lekt – Wanneer u vaststelt dat na de vervanging olie uit de wagen lekt, wijst dit erop dat oftewel de oliefilter zelf of de olieaftapplug van de oliepan niet juist zijn gemonteerd. Het kan echter ook zijn, dat het deksel van de olievulpijp niet goed zit. Controleer alle schroefverbindingen.

Het oliewaarschuwingslampje brandt: Een oliewaarschuwingslampje is al lang aanwezig in auto’s. Zelfs in moderne auto’s met een boordcomputer is het nog te vinden. Hetgeen gemeten wordt, verschilt al naargelang fabrikant en model en daarom kan het voorkomen, dat het lichtje gaat branden na een vervanging. Geen paniek: meestal gaat het na een paar minuten vanzelf weer uit. Wanneer dit niet het geval is, wordt voorzichtigheidshalve een bezoek aan de garage aanbevolen.

Grotere hoeveelheden olie zijn op de weg terecht gekomen – Het opvangbekken staat niet goed onder de oliepan of de oliefilter werd er slordig opgeschroefd en meteen heeft men een smeerboel die ook nog eens gevaarlijk is. Wanneer er daadwerkelijk grotere hoeveelheden olie op de weg terecht zijn gekomen of – nog erger – in de richting van een riool lopen, dient u de brandweer te contacteren. Deze helpt bij het reinigen en het indammen van de schade. Wie dit niet doet en de olieplas laat liggen, is strafbaar en riskeert een gevangenisstraf. Kleinere hoeveelheden kunnen met een oliebindmiddel worden opgenomen en vervolgens worden verwijderd.

Foto: dima_sidelnikov, algre, spoilergen, alex555, Maksim Kostenko / fotolia.com