Handgeschakelde of automatische versnelling? De beste tips als hulp bij de keuze!

Iedereen die een nieuwe auto koopt, staat onvermijdelijk voor de vraag: neem ik liever een handgeschakelde of een automatische versnelling? Het mag duidelijk zijn dat beide hun voor- en nadelen hebben. Niettemin hebben zich een aantal vooroordelen en denkfouten in de hoofden van autobestuurders genesteld, die de beslissing mogelijkerwijs beïnvloeden.

De situatie wereldwijd

In landen zoals Japan en de USA ligt het aandeel automatische versnellingen zelfs bij 90%. En dit is echt niet omdat men daar te lui zou zijn om koppeling en versnellingspook te bedienen.

Uit de weg ruimen van vooroordelen

Veel autobestuurders brengen een automatische versnelling nog altijd in verbinding met een “verlamming” van de auto, die meer benzine slurpt en dure reparaties uitlokt. Minstens twee van deze drie vooroordelen zijn in de laatste vijf jaren volledig achterhaald. Het tegendeel is zelfs waar: de strenge voorwaarden van de uitstootwetgeving zullen in de toekomst enkel nog door automatische versnelling kunnen worden bereikt, waarbij schakelpunten en toerentallen tot in het kleinste detail worden geoptimaliseerd.

Tien verschillende modellen werden in het tijdschrift Auto Bild uitgetest, telkens met automatische en handgeschakelde versnellingsbak. Het resultaat: met een verhouding van 6:4 in benzineverbruik en CO2-uitstoot wist de automaat duidelijk te zegevieren. Een automatische versnelling levert een brandstofbesparing tot 20% op.

Eén ding blijft een feit: ook in het jaar 2017 laten autofabrikanten zich fors betalen voor automatische versnellingen. Dat is niet helemaal zonder reden. Er wordt immers veel tijd in de ontwikkeling geïnvesteerd. Afhankelijk van het model moet een toeslag van 5% van de koopprijs voor een automaat worden betaald. Bij compacte auto’s zoals de Honda Jazz komt dat weliswaar neer op slechts 1000 EUR; bij de iets grotere A-klasse van Mercedes is dat al direct het dubbele.

De verschillende soorten automatische versnelling

Vooral in de afgelopen tien jaar is er veel gebeurd in de ontwikkeling van de automatische versnelling en is men afgestapt van “één enkele automaat” voor alle auto’s. Inmiddels heeft men voor verschillende toepassingsgebieden (en vereisten) verschillende versnellingstypen gebouwd. Sommige daarvan zijn meer geschikt voor een hoger koppel maar kleine toerentallen, terwijl andere dynamischer zijn, doch minder efficiënt.

• In Amerika, waar de motoren zo groot zijn als hun koppel, domineert de conventionele automaat. Hun grote voordeel is hun geschiktheid voor hoge koppels en daarom heet deze versnellingsbak ook wel koppelomvormer. Hij is heel comfortabel, maar kan qua efficiëntie niet overtuigen.

• Met dubbelekoppelingsversnelling kan worden geschakeld zonder krachtonderbreking. Deze transmissie houdt tevens hoge toerentallen uit en wordt daarom ook in racemotoren toegepast. Een deel van het motorvermogen gaat ook hier verloren, maar aanzienlijk minder dan bij de conventionele automaat. Bovendien kan dit nadeel met behulp van computers gedeeltelijk worden gecompenseerd.

• Continu variabele transmissie (CVT) is het vakbegrip waaronder we “traploze versnelling” verstaan. De krachtoverbrenging maakt een traploze variatie tussen ingangs- en uitgangstoerental mogelijk, bespaart veel brandstof en is tamelijk efficiënt. Het heeft echter één nadeel: De motorgeluiden veranderen drastisch en volgen niet langer acceleratie en snelheid. Daarom is CVT ondanks zijn voordelen onpopulair.

Automatische versnellingsbakken zijn storingsgevoeliger en duurder in reparatie

Vanaf het begin gold de automatische versnelling als bijzonder storingsgevoelig en kan in extreme gevallen dure reparaties veroorzaken.
Dit klopt voor een groot deel en is daadwerkelijk een van de grootste nadelen van de automaat, echter alleen wanneer de tot de handgeschakelde versnellingsbak behorende koppeling niet wordt meegerekend.Deze is namelijk de belangrijkste kostenfactor van elke reparatie op dit gebied. Met name wie niet altijd optimaal schakelt door de voet bij het stoplicht op de koppeling te houden en met rem en slippunt werkt, zal niet lang plezier van zijn koppeling hebben en moet deze in het ergste geval zelfs vervangen. Omdat deze – door de bestuurder veroorzaakte – defecten bij automaten niet voorkomen, kan dit nadeel worden gerelativeerd. Bovendien is het door regelmatig onderhoud mogelijk, de automatische versnelling op orde te houden, optredende fouten tijdig vast te stellen en te repareren.

Automatische versnelling is in de regel vrij van olieverversing. Dat betekent dat gebruikte versnellingsbakolie voor de gehele levensduur in de behuizing blijft. Een regelmatige controle van het oliepeil is natuurlijk wel noodzakelijk, doch kan samen met de normale onderhoudsintervallen worden uitgevoerd. Zo is er ook bij het onderhoud geen werkelijk nadeel meer.

De toekomst

Wanneer men de trend beschouwt, mag het duidelijk zijn dat handgeschakelde versnelling in de loop van de komende 20 jaar gaat verdwijnen omdat de vereiste waarden op het gebied van brandstofverbruik en CO2-uitstoot enkel met geoptimaliseerde transmissies kunnen worden bereikt.

Nu al toont de ontwikkeling aan dat met name in het stadsverkeer de automaat onklopbaar is, maar ook op het gebied van grenswaarden zijn computers de mens inmiddels voorbijgestreefd en zelfs in de racesport worden steeds vaker automatisch geschakelde voertuigen ingezet.

De automaat – alleen aanbevelenswaard in de premiumsector?

Wanneer u de verkooplijsten van fabrikanten zoals Bentley, Bugatti, Ferrari, Lexus en Lamborghini bekijkt, stelt u vast dat geen één daarvan met conventionele transmissie wordt verkocht. Dat ligt daaraan dat de door de klanten gewenste korte schakeltijden daarmee zo goed als onmogelijk zijn, alsmede aan het hogere koppel dat standaard versnellingsbakken niet aankunnen. Schakelen mag u – indien gewenst – niettemin, maar overigens heeft met name bij premium fabrikanten de automatische versnelling de voorkeur.

Enigszins anders ziet het eruit bij goedkope compacte wagens. De hierin geïnstalleerde automaat, die natuurlijk verhoudingsgewijs weinig mag kosten, is vaak van mindere kwaliteit en kan niet echt helemaal overtuigen. Totale uitval is zelden, alhoewel SUV’s zoals Kia Sportage of Hyundai Tucson vooral conventionele automaten zijn, die weliswaar een zeker comfort kennen maar van de auto een lamme eend maken.
 

Handgeschakelde versnelling versus automaat
– alles over dit onderwerp in een overzicht

Foto: Soloviova Liudmyla, MoonRock, risteski goce, aSuruwataRi, Tashatuvango, loraks, u3d, GracePhotos, Nikolas_jkd, Dmitry Natashin, cherezoff / shutterstock.com